Van Hirtum-orgel Vermeulen-orgel Concerten Kerk Info
Sint Jorislaan 51
5614 AA Eindhoven
Locatie op google/maps 
Het voormalige N. van Hirtum-orgel (1790-1913)
In 1789 bouwde Nicolaas Van Hirtum uit Hilvarenbeek een orgel dat op 1 februari 1790 opgeleverd werd in de Rooms-Katholieke Schuurkerk in Eindhoven.
Toen in 1810 de Grote of Catharinakerk weer in katholieke handen kwam werd het Van Hirtum-orgel naar deze kerk overgeplaatst.
In 1836 plaatsten de gebroeders J. en A. Franssen, orgelmakers te Weert, het orgel over naar de Sint-Joriskerk van Stratum omdat de Catharinakerk een nieuw Delhaye-orgel kreeg.
In 1838 werd het ‘gerepareerd en vergroot’ door J.B. van Hirtum, orgelmaker te Hilvarenbeek.
De kerk werd in 1845 vergroot en in 1885 werd een geheel nieuwe neo-gotische Sint-Joriskerk gebouwd, waarin het oude orgel een plaats moet hebben gekregen.
Het is tot de bouw van het Vermeulen-orgel in 1913 in de Sint-Joriskerk in gebruik geweest en toen afgebroken.
Dispositie
| Manuaal | Pedaal |
| Bourdon 16′ Prestant 8′ Holfluit 8′ Fluit Travers 8′ D Octaaf 4′ Fluit Douce 4′ Fluit Allemande 4′ D Quint 3′ Superoctaaf 2′ Quint 1 1/2′ Flageolet 1′ Cornet III st Sexquialter II st Mixtuur IV st Trompet 8′ B/D | Bazuin 16′ |
Mechanische tractuur met sleeplade
Het Franssen-Vermeulen-orgel (1913 / 1932)
Nadat in 1911 de toren van de Sint Joriskerk was voltooid, kreeg de firma Franssen uit Roermond de opdracht voor de bouw van een orgel voor de kerk. Dit orgel werd in twee smalle kassen opgesteld, ter weerszijden van het grote venster aan de westzijde van de kerk. In 1913 is het in gebruik genomen.
De kassen zijn gemaakt in neogotische stijl door het atelier Custers uit Stratum. In 1932 bouwde de firma Vermeulen een geheel nieuw instrument in deze kassen, dat op 14 augustus 1932 in gebruik is genomen met een feestelijke Hoogmis en ’s middags een feestelijk Lof. Het orgel werd hierbij bespeeld door Petrus de Bree, koormeester van de Sint-Janskathedraal in ‘s-Hertogenbosch. Bij de bouw gebruikte Vermeulen ook een deel van het oude pijpwerk opnieuw. In 1955 is het instrument door Vermeulen gereviseerd, waarbij enkele registers zijn gewijzigd.
Met zijn 52 sprekende stemmen is dit het grootste pneumatische orgel in Nederland.
Orgelrestauratie 2020
Het hoofdorgel van de Sint-Joriskerk te Eindhoven zweeg bijna 15 jaar. Al frequent waren in de negentiger jaren kapotte membranen van het pneumatische systeem vervangen. Daar dit proces van lekkende membranen verergerde en ook ‘loodpest’ de aansluitingen van de pneumatische leidingen in het eikenhout aantastte, werd het orgel rond 2005 onbespeelbaar. Ook was er ernstige lekkage aan de balgen door vergaan leer. Dankzij een belangrijke gift van een parochiaan aan het orgelfonds is deze restauratie nu mogelijk teneinde het orgel weer in goede bespeelbare staat te krijgen. Nico van Duren kreeg hiertoe de opdracht. Begin 2020 heeft hij de meer dan 5.300 (!) membraanzakjes vervangen en de balgen opnieuw beleerd. Daarna werd gewerkt aan het herstel van het pneumatiek-leidingwerk, aan de revisie van de speeltafel en een algehele schoonmaak.
De ingebruikname vond plaats op zondag 17 oktober 2021 met helaas een gelimiteerd aantal bezoekers door de toen geldende coronamaatregelen. Daarbij speelden Gerard Habaken, de organist van de Sint-Joriskerk, en Ruud Huijbregts, organist Sint-Catharinakerk en stadsorganist van Eindhoven, een fantastisch concert. Ruud Huijbregts speelde werken van Wagner gearrangeerd door Marco Enrico Bossi, van Camille Saint-Saëns en Hendrik Andriessen. Gerard Habraken voerde de Fuge über B.A.C.H. uit van Robert Schumann, en werk van Wilko Brouwers en van Eugène Gigout en tot slot de Suite Gothique van Léon Boëllmann. Kortom een indrukwekkend op het orgel toegesneden romantisch programma.
Dispositie
| Manuaal I C-c4 | Manuaal II (in zwelkast) |
| Principaal 16′ Quintadeen 16′ Prestant 8′ Flûte Harmonique 8′ Violon 8′ Gemshoorn 8′ Bourdon 8′ Octaaf 4′ Fluit 4′ Quint 2 2/3′ Octaaf 2′ Superquint 1 1/3′ – 1955 Cornet V st D Mixtuur III-VII st Trompet 8′ Klaroen 4′ – 1955. | Bourdon 16′ Diapason 8′ Viola di Gamba 8′ Voix Celeste 8′ Quintadeen 8′ Flûte Travers 4′ Fugara 4′ Nazard 2 2/3′ Woudfluit 2′ Nachthoorn 1′ – 1955, Harmonia-Aetheria III st Clarinet 8′ Solo Trompet 8′ Tremolo. |
| Manuaal III (in zwelkast) | Pedaal C-f¹ |
| Prestant Viool 8′ Flûte Orchestre 8′ Viola 8′ Vox Angelica 8′ Holpyp 8′ Violine 4′ Flûte Dolce 4′ Piccolo 2′ Sexquialter II sterk Basson Hobo 8′ Vox Humana 8′ Tremolo. | Contrabas 32′ Principaalbas 16′ Subbas 16′ Quintadeen 10 2/3′ Octaafbas 8′ – 1955 Cello 8′ Gedektbas 8′ Open Fluitbas 4′ Octaafbas 2′ Tubasson 16′ Trompetbas 8′ Schalmey 4′ |
Koppelingen:
Manuaal I – Manuaal II,
Manuaal I – Manuaal III,
Manuaal II – Manuaal III,
Pedaal – Manuaal I,
Pedaal – Manuaal II,
Pedaal – Manuaal III,
Superoctaafkoppel Manuaal I,
Superoctaafkoppel Manuaal I – Manuaal II,
Suboctaafkoppel Manuaal I,
Suboctaafkoppel Manuaal III.
Speelhulpen:
1 vrije combinatie,
Vaste combinaties (pp – p – mf – ff – tutti),
Tutti (trede),
Automatisch Pedaal (Manuaal II en Manuaal III),
Crescendo en Decrescendo met klok,
Tongwerken uit.
Toetstractuur pneumatisch.
Registertractuur pneumatisch.
Toonhoogte a¹= ruim 440 Hz.
Temperatuur evenredig zwevend.
Maarschalkerweerd-koororgel 1898
Dit orgel uit 1898, toen gebouwd voor het Sint-Josephziekenhuis te Deventer, is na restauratie door Verschueren in 1966 in de Heilig Hartkerk in Eindhoven geplaatst. De dispositie werd door Verschueren gewijzigd. Adviseur bij de werkzaamheden was Hub. Houët.
Dit koororgel werd na de sluiting van laatstgenoemde kerk in 2013 door Nico van Duren gerestaureerd en in de Sint-Joriskerk geplaatst.
Dispositie
| Manuaal C-f3 | Pedaal C-f0 |
| Prestant 8′ Holpijp 8′ Octaaf 4′ Fluit 4′ Openfluit 2′ Quint 1 1/3′ | Aangehangen |
Concerten
In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.
Zondag 17 oktober 2021
Aanvang 14.30 uur
Inspelingsconcert van het recent door Nico van Duren gerestaureerde Franssen-Vermeulen-orgel (1913/1932).
Ruud Huijbregts en Gerard Habraken het orgel zullen bespelen.
Het concert is gratis toegankelijk; aanmelding is niet nodig.
U hoort werken van Bossi, Saint-Saëns, Andriessen, Schumann, Gigout en Boëllmann.
Wilko Brouwers schreef speciaal voor deze ‘herleving’ van het orgel een compositie, die tijdens dit concert in première gaat.
Benieuwd naar het programma?
Klik op de link: programma orgelconcert st.joris 17 okt 2021.pdf
Na afloop is er gelegenheid om in kleine groep uitleg te krijgen van de restaurateur Nico van Duren. In het Pastoraal centrum wordt de bijeenkomst afgesloten met koffie/thee/drankje rond 16.30 uur.
De kerk
Rond 1400 stond in Stratum al een Sint-Joriskapel: deze lag in de parochie Woensel in het bisdom Luik. Op 10 maart 1489 werd de kapel verheven tot zelfstandige parochiekerk van de nieuwe Sint-Jorisparochie. Na 1559 kwam ze te vallen onder het nieuwe Bisdom ‘s-Hertogenbosch. Rond 1800 werd de kerk gerestaureerd en in 1847 werd ze vergroot.
Eind 19de eeuw werd besloten een nieuwe grotere kerk te bouwen, ongeveer 150 meter ten westen van de oude kapel. Hendrik van Tulder uit Tilburg ontwierp de nieuwe kerk. Op 19 mei 1884 werd met de bouw begonnen en op 21 september 1885 werd ze in gebruik genomen.
Stedenbouwkundig kenmerkte de kerk zich door een vrije plaatsing in een veranderende omgeving.
Bron: www.parochiesintjoris.nl
Info
Info en foto’s: Wim van der Ros en Piet Bron
Laatste actualisatie: 15 maart 2020