Willemstad – Koepelkerk

Hess-orgel Van Leeuwen-orgel Concerten Muziek Kerk Info

Kerkring 21
4797AA Willemstad
Locatie op Google Maps

Hess-orgel 1775

De kerk kreeg een nieuw orgel, geschonken door Prins Willem V. Daartoe kreeg Hendrikus Hermanus Hess de opdracht voor de bouw. Het werd een orgel met één klavier en aangehangen pedaal. Op 23 april 1775 is het instrument in gebruik genomen.

Waar bij de bevrijding van Willemstad in 1944 de Koepelkerk door achttien voltreffers ernstig beschadigd was, begon men in oktober 1948 met de restauratie die tot augustus 1950 zou duren. Op 29 augustus, een week voor de ingebruikname op 7 september 1950, moest nog een lekkage in het dak tussen de kerk en de toren worden hersteld. Door een stroomstoring moest de loodgieter in plaats van een electrische soldeerbout gebruik maken van een ouderwetse benzinebrander waarbij het droge houten dakbeschot onder het lood vlam moet hebben gevat. Bij deze felle brand ging het interieur van de kerk, inclusief het orgel, geheel verloren. Eind 1952 kon de herbouwde kerk weer in gebruik worden genomen.

Sinds 2003 is de Hervormde Gemeente van Willemstad samen op weg met de Gereformeerde Kerk. De voormalige Hervormde Kerk is sinds enkele jaren het enige protestantse kerkgebouw in de stad, en heeft de naam Koepelkerk gekregen. 
www.pgwillemstad.nl

Het Van Leeuwen-orgel (1952)




De kas van het huidige orgel doet sterk denken aan het vorige instrument. Deze werd in samenwerking met Monumentenzorg in oude stijl gebouwd. Het orgel is voor de herbouwde kerk in 1952 gebouwd door Willem van Leeuwen uit Leiderdorp. Het heeft mechanische tractuur en telt 19 stemmen verdeeld over twee klavieren en pedaal. Bovenop de orgelkas prijkt het wapen van prins Willem V. 


Het is nog het originele wapen uit 1775. Ten tijde van de kerkbrand in 1950 was het wegens een opknapbeurt nog niet op het orgel teruggeplaatst en bleef daardoor behouden.

Dispositie

Hoofdwerk C-g³Borstwerk (Onderpositief)
Prestant 8′
Roerfluit 8′ 
Spitsgamba 8′ 
Octaaf 4′ 
Fluit 4′ 
Quint 2 2/3′ 
Gemshoorn 2′ 
Mixtuur IV-VI st
Trompet 8′




Holpijp 8′
Speelfluit 4′ 
Prestant 2′ 
Nasard 1 1/3′
Cimbel II st 
Dulciaan 8′
Tremulant 
______________
Pedaal C-f¹
Subbas 16′
Prestant 8′
Fagot 16′ 
Schalmey 4′

Koppelingen:
Hoofdwerk – Borstwerk 
Pedaal – Hoofdwerk 
Pedaal – Borstwerk  

Tractuur mechanische sleeplade. 
Toonhoogte a¹= 440 Hz. 
Temperatuur gelijkzwevend.

Concerten 

In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.

Op zaterdag 6 april 2019 werd de traditionele voorjaarsexcursie belegd naar de vestingsteden Willemstad en Klundert. 

De excursie startte om 10.00 uur in Willemstad, in de fraaie achthoekige Koepelkerk, welke kerk ooit gebouwd werd met subsidie van Prins Maurits. Het orgel werd gepresenteerd door Henk Kooiker.

Vervolgens gaan de excursiegangers naar Klundert, waar wij eerst de Gereformeerde Kerk bezoeken. Een bescheiden maar mooi Van Dam-orgel (1891) zal ons gepresenteerd worden. 
In de Hervormde Kerk luisteren we naar een indrukwekkend Flentrop-orgel uit 1958.

Wij besloten in De Stad Klundert. In deze voormalige R.k.-kerk staan twee orgels. Het Marcussen-orgel (1965), destijds geplaatst in de Sint-Stephanuskerk te Moerdijk, vindt hier sinds 2013 hier zijn (feitelijk oorspronkelijke) bestemming. Eind 2017 werd in De Stad Klundert een tweede orgel geplaatst, een Vermeulen-orgel (1950) dat al eerder dienst deed in Bergen op Zoom en ’s-Hertogenbosch. 
Het slotconcert werd hier gegeven door de huisorganist en artistiek leider van De Stad Klundert, Gerben Mourik, die ook de andere orgels in Klundert presenteerde.

Muziek

Klik hier voor een YouTube video
Henk Kooiker bespeelde het orgel in februari 2019.

Kerk

Met de voorbereidingen voor de bouw van de Hervormde Kerk in Willemstad werd in 1596 begonnen. Prins Maurits gaf hiervoor een subsidie van ƒ 7.000, welke gelden overigens afkomstig waren uit de hem toekomende Willemstadse belastinggelden. Bij de toekenning van de subsidie gaf hij aan dat de kerk in een ‘ronde ofte achtcantige forme zal ende behoort gemaeckt te worden’. Deze kerk, voltooid in 1607, was de eerste voor de protestantse eredienst gebouwde kerk in de Noordelijke Nederlanden en die zich door de bouw moest onderscheiden van de meestal kruisvormig gebouwde katholieke kerken en waarbij ‘van alle plaatsen de kansel gezien en de preek gehoord moest worden’.

Info

Tekst en fotografie: Wim van der Ros

Laatste actualisatie: 31 december 2020