Geldrop – Heilige Brigidakerk

Hoofdorgel Koororgel Concerten Muziek Boekje Kerk Orgelkring Info

Nieuwendijk 2
5662 AE Geldrop.
Locatie op google/maps

Het Vollebregt-Smits-orgel (1849/1894) 

J.J. Vollebregt
Een nieuw twee-klaviersorgel voor Geldrop werd in augustus 1849 door J.J. Vollebregt te ‘s-Hertogenbosch opgeleverd in de voormalige middeleeuwse dorpskerk van Geldrop. Het bouwcontract was getekend op 16

januari 1849. De kas is mogelijk gemaakt door Beuijssen uit Boxmeer. In 1855 leverde hij ornamenten voor de orgelkas.


Het Ceciliabeeld (?), dat nu links op de orgeltribune aan de muur hangt, zou afkomstig kunnen zijn uit het orginele Vollebregt-orgelfront, vervaardigd door J. Beuijssen in 1849. Deze kas werd in 1896 vervangen door F.C.Smits II.

Franssen
In 1864 plaatste Franssen een nieuwe Trompet 8′ omdat de oude niet goed bevonden werd. 

F.C. Smits II
Na de bouw van het huidige romano-gotische kerkgebouw door de oorspronkelijk uit Keulen afkomstige architect Carl Weber (Roermond) werd het orgel door F.C. Smits II uit Reek overgeplaatst in 1894.

Deze bouwer verving in 1896 de kas door een nieuwe, ontworpen door de architect en vervaardigd door Custers in Eindhoven.
Ook maakte een vrij pedaal met vier stemmen.

 
Smits bedrijfs-embleem boven de klavieren.

Valckx & Van Kouteren
In 1927 bouwden Valckx & Van Kouteren te Rotterdam het instrument om tot een pneumatisch orgel. De dispositie werd ook gewijzigd op advies van A. Smijers. In 1951 voerden zij ook nog een kleine wijziging uit. Adviseur bij de werkzaamheden in 1951 was dr. E. Bruning namens de KKOR. Het orgel is op 16 juli 1951 weer in gebruik genomen. In het orgel zijn dan nog twaalf registers van Vollebregt en zeven van Smits jr. aanwezig.

Flentrop
In 2002 startte een grondige restauratie van het orgel door Flentrop Orgelbouw met Frans Vermeulen als projectleider en intonateur. De toestand van 1894 werd hierbij grotendeels gereconstrueerd op basis van onderzoek van Jan Boogaarts uit 1976. Daarnaast was Rudi van Straten namens Monumentenzorg adviseur. Bij de reconstructie is gebruik gemaakt van verschillende oude onderdelen uit de voorraad van de orgelbouwer, waaronder windladen (afkomstig uit Workum, Doenrade en Wijchen) en pijpwerk (uit Sint-Oedenrode en Gorinchem). De manuaalklavieren zijn van Smits uit 1905, ook afkomstig uit Sint-Oedenrode. Het pijpwerk is grotendeels hergebruikt, inclusief een deel van het materiaal van Valckx & Van Kouteren uit 1927. Op 25 april 2004 is het orgel weer in gebruik genomen.

Dispositie 2004


Manuaal (C-f'”)
Prestant 16′ D c’-f'” Vollebregt
Bourdon 16′ C-h Valckx, C’ – f'” Vollebregt
Prestant 8′ C-h Smits-Valckx, c’ – f'” Vollebregt
Holpijp 8′ Vollebregt
Octaaf 4′ Vollebregt
Fluit 4′ Vollebregt
Quint 3′ Vollebregt
Octaaf 2′ Vollebregt
Cornet D V st. Nieuw
Mixtuur III st Vollebregt, enkele pijpen nieuw
Trompet B/D 8′ Valckx

Positief (C-f'”) In zwelkast.
Salicionaal 8′ Smits (II)
Voix Célèste 8′ Uit Viola di Gamba van Valckx 
Roerfluit 8′ Vollebregt
Viola di Gamba 8′ Smits 1905, van Sint-Oedenrode
Flûte Travers D 8′ Uit Dolce, Valckx
Prestant 4′ Vollebregt
Flûte douce (Gemshoorn) 4 vt. Nieuw in Smits-factuur
Gemshoorn (Nachthoorn) 2 vt. Vollebregt
Flageolet 1′ Vollebregt
Basson Hobo 8′ Smits (II)

Pedaal. (C-d’, klavier c-F’)
Subbas 16′ 
Violon 16′ Smits (II)
Fluit 8′ Smits (II)
Prestant 8′ Valckx
Bazuin 16′ Smits / Valckx

Koppelingen (voetpedalen):
Manuaal + Positief
Pedaal + Manuaal
Pedaal + Positief<

Samenstelling Mixtuur III sterk
C: 2′ – 1 1/2′ – 1′. 
c’: 2 2/3′ – 2′ – 2′. 
c”: 4′ – 2 2/3′ – 2′. 
c”’: 5 1/3′ – 4′ – 4′. 

Het pedaal met zwelpedaal en trapkoppelingen.

 

In de noordelijke toren staat de windmotor met balg opgesteld.

Pijpwerk

 
Afb. links:
Onder de windlade van het zwelwerk in de linkerkas, is hier aan de rechterkant en boven delen van de tractuur zichtbaar. Achteraan staan kleine pijpen van de Bazuin van het pedaal. 
Afb. rechts:
Onder de windlade van het hoofdwerk in de rechterkas, is hier links en boven de tractuur zichtbaar. Achteraan staan de grootste pijpen van de Bazuin, met houten stevels. Rechts tegen de muur enkelegrijs geverfde grenenhouten pijpen van de Subbas (Vollebregt 1864). 

Afb. links:
Links op de achtergrond, tegen de westelijke facademuur van de kerk, steken de bovenkanten van de grootste pijpen van het pedaal door, met als voorste rij de zinken bekers van de Bazuin van Smits. 
Rechts op de foto de linker helft van de hoofdwerk C-lade met op de voorgrond de Duitse Trompet 8 voet van Valckx.
Afb. rechts:
De rechterhelft van de hoofdwerk (Cis-)lade (gezien in de richting van de kerk). 
Omdat bij de pneumatisering door Valckx in 1927 de orginele windladen waren verwijderd kon Flentrop in 2002 gebruik maken van andere 19e eeuwse windladen. 
De C- en Cislade van het huidige hoofdwerk zijn afkomstig uit het orgel in de kerk van de Hervormde Gemeente te Workum, vervaardigd in 1878 door orgelmaker Eeltje Sjoerds Ypma uit Bolsward en waren in 1981 overcompleet geworden bij de restauratie door Flentrop daar. Deze Ypma-laden hebben originele mahoniehouten stokken.  
Aan de volgorde van de pijplengten is hier nog steeds te zien dat de frontindeling van het oude orgel uit Workum nog in deze beide windladen aanwezig is: symmetrisch van opbouw, een middentoren met 9 pijpen, uiterst links en rechts gespiegelde zijtorens met ieder 7 pijpen en ertussen gedeelde kleine middenvelden, aan elke kant 2 maal 5 pijpen.
Rechts zijn de achterkanten van de twee maal vier -sprekende- prestantpijpen van het orgelfront zichtbaar.

Afb. links: 
Een deel van de verhoogd geplaatste nieuwe Cornet V sterk Discant, in 2004 toegevoegd aan het orgel.
Afb. rechts:
Zicht op de rechterkas met geopende deur waarachter het hoofdwerk geplaatst is. Tegen de facadewand rechts, steken de grootste pijpen van het Violon 16 voets pedaalregister door. 

Foto’s Wijtse Rodenburg, januari 2014
.

Het Pels & Van Leeuwen koororgel (1985) 
– opus 830

Op 3 februari 1985 in gebruik genomen met een bespeling door Bert Augustus en Gerard Habraken
Het orgel werd gebouwd door Pels & Van Leeuwen en is voorzien van een koppelklavier.

Dispositie

Manuaal I (C-g'”)Manuaal II
Holpijp 8′
Quintadena 4′
Fluit 2′
Nasard 1 1/3′
Tremulant


Holpijp 8′
Roerfluit 4′
Openfluit 2′
_________________
Pedaal (C-f”)
Bourdon 16′
Wijdgedekt 8′

Koppelingen:
Koppelklavier,
Pedaal – Manuaal I – trede,
Pedaal – Manuaal II – trede.

Toetstractuur Mechanisch
Registertractuur Mechanisch
Windlade(n) Sleeplade

Concerten

Toegang vrij. Met een collecte.
De concerten beginnen om 16.15 uur, tenzij anders vermeld.


8 juli 2023     
EKK met Arjan Veen (leiding en orgel)

22 juli 2023   
Tommy van Doorn (Liempde)

5 augustus 2023        
Willeke Smits (Leiden)

19 augustus 2023     
Gerben Mourik (Oudewater)

26 augustus 2023    
Bert van den Brink (Ophemert)

14 oktober 2023        
Ruud Huijbregts (Stadsorganist Eindhoven)

16 december 2023
Aanvang 15:00 uur
Euwe en Sybolt de Jong, Ensemble DeJongDeJongPlusPlus en altvioliste

Muziek 

 

Ter gelegenheid van de restauratie is in 2005 een CD met opnamen van het orgel uitgebracht gespeeld door Gerard Habraken
Er staan werken op van Bach, Stanley, Lootens, Kirchner, Rheinberger, Vierne, Langlais en Maessen, waaruit blijkt hoe veelzijdig het orgel is. Geluidssample John Stanley, Voluntary in G major, opus 5 nr 3: Allegro:

De CD is verkrijgbaar door € 15,- (incl. verzendkosten) over te maken op bankrekening 14.93.50.791 t.n.v. “Stichting Behoud Kerkorgel H. Brigida te Geldrop” o.v.v. ‘CD Gerard Habraken’. Na ontvangst van het bedrag wordt de CD u toegezonden. 

YouTube video’s

Gespeeld door Willem Hörmann:
Dietrich Buxtehude: In dulci jubilo (1:52) 
Thierry Escaich: Le Masque (4:55)
Antoon Maessen: Toccata sopra Te Deum Laudamus (4:05)

Boekje

Het boekje ‘Orgel Heilige Brigidakerk te Geldrop’, uitgave: Stichting Behoud Kerkorgel Heilige Brigida te Geldrop, met een uitgebreide beschrijving van de geschiedenis van het orgel, is na ieder concert te verkrijgen à € 5,-.

Stichting Brigida Concerten Geldrop

Secretariaat:
Nick van Broekhoven
Wegedoorn 12
5666 AV Geldrop
brigidaconcerten@gmail.com
06 4028 7582 
www.brigidaorgel.nl/

De kerk

De kerk is gebouwd van 1889-1891 naar een ontwerp van architect Carl Weber. Het is een driebeukige kruisbasiliek met klaverbladvormige oostpartij, gedomineerd door een massale koepeltoren boven de achthoekige kruising. Er staan twee hoge torens aan weerszijden van de voorgevel. Grotendeels in baksteen uitgevoerde interpretatie van de 13de eeuwse romano-gotiek. Pijlers met geringde kolonnetten, kruisribgewelven en uitbundige toepassing van baksteen in verschillende kleuren. Belangrijk werk uit Webers tweede periode.

 

Beiaard
De carillonconcerten vanuit de toren van H. Brigidakerk vinden plaats op een gereviseerd instrument. In 2009 en 2010 heeft de heer Gideon Bodden de bedrading en de afstemming van de hamers op de klokken duchtig onder handen genomen. Het resultaat mag er zijn: beiaardiers die op het carillon hebben gespeeld zijn vol lof.

Info

Foto’s o.a. Wijtse Rodenburg 2014
Deze organisatie is lid van de Brabantse Orgelfederatie.

Laatste actualisatie: 4 december 2022