Orgel Concerten Muziek Kerk Info
Maasdijk 19
5371 PE Neerloon
Locatie op Google Maps
Het F.C. Smits-orgel (1845)
Omdat het parochiearchief verloren is gegaan weten we niets van de orgelgeschiedenis van vóór het Smits-orgel. Omdat in de archieven van 1939 niets genoemd wordt over betalingen voor een orgel of organist, nemen we aan dat er in die tijd geen orgel was. Van 1834 tot 1844 was W. de Cocq pastoor in Neerloon. Hij moest echter o.a. daar vertrekken omdat hij een anonieme schenking van 400 guldens, bestemd voor een nieuw orgel, besteedde aan kazuifels…. Zijn opvolger pastoor Adrianus Godschalx liet het Smits-orgel in 1845 bouwen.
In 1845 bouwde Franciscus Cornelis Smits het orgeltje voor de overwegend agrarische gemeenschap Neerlooon als balustradeorgel met de klaviatuur aan de achterzijde.
In 1971-1972 restaureerde Gebr. Vermeulen te Weert het orgel op authentieke wijze en leverde degelijk vakwerk af. Het orgel is tot heden vrijwel ongewijzigd gebleven.
Op 9 april 1972 werd het instrument weer in gebruik genomen met een concert door de adviseur van de restauratie Hans van der Harst.
De deuren van het prositief staan hier open! Vooraan is daarin de Viola 8′ disc. te zien. Ook is zichtbaar dat de langste pijp nieuw is bijgemaakt.
Met de restauratie van 1972 is de toonhoogte van 415 Hz weer hersteld door de pijpen weer op hun originele gaten te plaatsen. Voorheen had men de pijpen een halve toon opgeschoven, dus Cis stond op C en zo verder. Vandaar dat er voor elk register een pijp moest worden bijgemaakt zodat alle pijpen weer een halve toon konden worden opgeschoven.
Hoe bescheiden het Smits-orgel in het naburige dorpje Overlangel klinkt, zo sterk komt het Smits-orgel in Neerloon over. Dat ligt deels aan het kleine gebouw maar uiteraard ook aan het ontbreken van een Bourdon 16. De pijpen van dit register werken in Overlangel als een muur in de orgelkas die nogal wat decibellen tegenhoudt. Maar in Neerloon zijn het ook de mensuren en de intonatie die een luid resultaat geven. Beide orgels hebben een sifflet. In Overlangel eng en ingetogen, in Neerloon wijd en overheersend.
In 2013 werd het orgel door Nico van Duren schoongemaakt en hersteld van enig achterstallig onderhoud en schade.
Een pianostemmer had op verzoek van de pastoor die het geluid te luid vond, de pen uit de registertrekker van de Trompet gehaald, met als resultaat een gebroken abstract en een kapot getrokken pulpeet. 
vóór de herstelling in 2013
na de werkzaamheden van Van Duren
Dispositie
| Manuaal C-f”’ (bovenklavier) | Positief C-f”’, lade F-f”’ |
| Holpijp 8′ Fluit 8′ D* Prestant 4′ Fluit 4′ B Octaaf 2′ Flageolet 1′ Trompet 8′ B/D | Holpijp 8′ Viool di Gamba 8′ D Fluit 4′ B _______________ Pedaal C-f aangehangen aan Manuaal Geen manuaalkoppel |
* Op de registertrekker van de Fluit 8′ D staat foutief 4′ genoteerd.
Tractuur mechanische sleepladen
Temperatuur evenredig zwevend. Speelhulpen: Tremulant, Ventil, Afsluiting.
De zeven grootste pijpen van de Holpijp 8′ van het Positief passen niet in de kas en zijn aan beide zijden opgesteld.
Hier drie in beeld en aan de andere kant staan nog vier stuks.
De spaanbalgen in de toren.
Geopende ventielkast van het Hoofdwerk met het handschrift van het bedrijf Smits.
De stekers van het positief/echowerkje lopen over de windlade tussen de pijpvoeten door.
Smits moest enige pijpvoeten knijpen zodat de stekers vrij kunnen bewegen.
Het pijpwerk is in 2013 weer schoon en door Nico van Duren opgevormd.
Vooraan de Trompet 8 vt en prominent de Fluit 8 vt disc. in het midden.
Concerten
Aanvang 16.00 uur.
Toegang is gratis.
Collecte na afloop.
Zondag 16 september 2018
Ton van Eck, orgel en Frans Berkhout, barokfagot…
Muziek
CD ‘Brabantse Orgelcultuur, Smits-orgels 2’
Dorthy de Rooij bespeelt het Smits-orgel van de Victorkerk in Neerloon (1981).
Tijdsduur totaal: 37 minuten.
Werk van Frescobaldi, Froberger, Muffat, Bariolla, De Macque, Van den Kerckhoven, Van den Gheyn en ‘Monsieur’ Babou.
Een aantal exemplaren van deze cd zijn door de erven De Rooij ter beschikking gesteld en kunnen via de webwinkel worden besteld. De opbrengst komt ten goede aan de BOF.
De kerk
De oude dertiende eeuwse Sint-Victorkerk van Neerloon is noch bij het Twaalfjarig Bestand van 1609 noch bij de Vrede van Munster in 1648 voor de katholieken verloren gegaan. Neerloon behoorde namelijk niet tot Gelderland en evenmin tot Staatsbrabant en was dus geen Generaliteitsgebied. Zo bleven kerk en parochie behouden.
De oude parochiekerk had in 1520 drie altaren, toegewijd aan de H. Catharina, aan de H. Nicolaus en aan het H. Kruis. De zeer aanzienlijke goederen van de kerk zijn in 1649 aangeslagen, waardoor er veel verloren is gegaan. In de 18e eeuw werd een schuurkerk gebruikt door de katholieken, omdat de oude kerk door de protestanten werd gebruikt.
In 1794 werd de kerk zwaar beschadigd bij oorlogshandelingen en in 1820 bij een dijkdoorbraak onherstelbaar beschadigd. Schip en koor werden in 1821 afgebroken en in waterstaatsstijl herbouwd tegen de oude toren aan. Op 22 mei 1821 legde pastoor Henricus van den Oetelaar de eerste steen. De toren heeft een tufstenen basis, het restant van de middeleeuwse toren. In het bakstenen bovendeel zijn nieuwe galmgaten gemaakt die de oude dichtgemetselde vervingen. De kerk is in 1824 betrokken en op 5 september 1848 vond de kerkwijding plaats door Joannes Zwijssen, bisschop van Gerra. Sindsdien is de kerk ongewijzigd.
*
*
In de kerk bevindt zich een zeer fraai, eikenhouten levensgroot beeld van Sint Victor, in Romeinse wapenrusting met vaandel en palmtak, met daarnaast een klein engeltje dat hem de martelaarskrans aanbiedt. Het dateert waarschijnlijk van kort na de bouw van de kerk. Boven de ingang van de kerk staat een kort gedicht uit de vijftiende eeuw: Et canamus: Victor ave In eterna gloria: Tuum nomen est suave Victor a victoria. Middelnederlandse vertaling: En synghen: Victor, syt gegruyt In der ewigen glorien: Want dyn naem die is soe zuyt: Victor van victorien.
Website: www.stluciaravenstein.nl/
Info
Info en foto’s Piet Bron (*) en Nico van Duren.
Laatste wijziging mei 2016.