Smits-orgels Verschueren-orgels Pels-koororgel Concerten Muziek Kerk Info
Strijpsestraat 129
5616 GM Eindhoven
Locatie op google/maps
De Smits-orgels
In 1866 bouwde F.C. Smits een klein positief met 5 stemmen zonder pedaal voor de voorganger van de huidige Sint Trudokerk in Strijp. Dit kleine orgel werd in 1868 uitgebreid met aangehangen pedaal. Het werd in 1887 naar de nieuwe huidige Trudo-kerk overgeplaatst.
Het verhuisde in 1922 naar de Sint Antonius van Paduakerk (aan de Fazantlaan) in Eindhoven. Hier bleef het tot 1933, waarna het naar Mariahout is verhuisd.
Dit eerste Smits-orgel werd in 1922 vervangen door een nieuw groot pneumatisch orgel met twee klavieren en pedaal van de volgende generatie Smits, nodig na een aanzienlijke vergroting van het kerkgebouw. Het werd gebouwd door Franciscus Cornelis Smits jr. Het was het laatste orgel dat de firma Smits nieuw bouwde. Op 6 augustus 1922 werd het ingewijd.
Het orgel had pneumatische tracturen, twee manualen en pedaal met in totaal 20 stemmen. Bij de ingebruikneming werd het bespeeld door de organist van de kerk, Piet van Maris, en C.A.W. de Rooij, organist van de Sint Martinuskerk in Venlo.
Dispositie
Manuaal I:
Bourdon 16′, Prestant 8′, Flûte Harmonique 8′, Salicionaal 8′, Holpijp 8′, Prestant 4′, Salicet 4′, Octaaf 2′, Cornet II-III-V sterk, Trompet 8′.
Manuaal II:
Flûte Traverse 8′, Viola 8′, Voix Céleste 8′, Bourdon 8′, Fluit 4′, Basson Hobo 8′, Tremolo.
Pedaal:
Salicetbas 16′, Subbas 16′, Gedekt 8′, Bazuin 16′.
Koppelingen:
Manuaal I – Manuaal II, Pedaal – Manuaal I, Pedaal – Manuaal II, Manuaal I Superoctaafkoppel.
Speelhulpen:
1 vrije combinatie, 5 vaste combinaties, Automatische pedaalverwisseling (instelbaar).
Dit orgel werd in 1936 bij een brand in de Trudokerk verwoest.
Eerste Verschueren-orgel (1937)
In 1937 werd een nieuw orgel van Verschueren uit Heythuysen feestelijk in gebruik genomen. Helaas was ook dit nieuwe orgel geen lang leven beschoren. Op 15 augustus 1944, kort voor de bevrijding van Eindhoven, trof een Amerikaanse bom het koor van de kerk, waardoor ook dit orgel werd verwoest.
Het orgel is in 1948 door Verschueren herbouwd waarbij enkele materialen van het oude orgel gebruikt konden worden. Op 12 juni 1949 werd het orgel weer in gebruik genomen.
Het vernieuwde Verschueren-orgel (1948)
Het Trudo-orgel van 1949 biedt een combinatie van goede elementen uit de verschillende orgelstijlen waardoor er een veelzijdig repertoire op gespeeld kan worden, zowel uit de barok, de romantiek en de moderne tijd. In het gedenkboek van het 60-jarig bestaan van de firma Verschueren staat dat het Trudo-orgel ‘bijzonder nobel van klank’ is. Dit orgel wordt wel het kleine broertje van het orgel van de Cathrien genoemd, maar heeft toch zijn eigen karakter.
Het orgel heeft enkele opvallende details in de dispositie, zoals:
– de Baardpijp 16′ op het Hoofdwerk;
– de Gemshoorn 8′ en Blokfluit 4′ op het Positief;
– de beide houten fluiten (8′ en 4′) op het Zwelwerk, waarvan de overblazende houten Dwarsfluit 4′ een zogenaamde Wienerflöte is, een zeldzaam registertype in ons land;
– de Zachtbas 16′ op het Pedaal, ontleend aan het Zwelwerk en die de mogelijkheid biedt dit werk adequaat zacht te begeleiden.
De toestand van het orgel
In 1987 is een uitgevoerde restauratie (vooral ten gevolge van aantasting door houtworm) van groot belang geweest voor het behoud van het instrument. Deze restauratie kwam pas goed op gang nadat er zich een stichting gevormd had, die tot doel had met acties fondsen te werven. Dit fonds is nog steeds actief (2013), zeker nu het is nu eigenlijk weer nodig is tot restauratie over te gaan, omdat in 1987 een aantal zaken buiten beschouwing zijn gebleven die nu aandacht vragen.
De volgende gebreken zijn geconstateerd:
– Het dak en de achterwand van de Zwelkast vertonen veel kieren en de jaloezieën sluiten niet goed, waardoor de werking van de zwelkast niet optimaal is.
– Omdat het hoofdwerk en een deel van het pedaal in een zogenaamde open opstelling staan (zonder dak) vervuilt dit deel van het orgel relatief snel.
– Vooral in het hoofdwerk is vervuiling door vleermuizen zichtbaar.
– Aan de zwelkast en het binnenwerk van manuaal III is te zien dat er een behoorlijke lekkage heeft plaatsgevonden.
– Daarnaast is in het interieur van de speeltafel vervuiling door muizen zichtbaar.
– Sommige storingen duiden op problemen met de afdichting van de cancellen en/of de kegels bij de windladen van hoofdwerk, positief en pedaal.
– In de Zwelkastladen zijn er scheuren in de cancellen of in de registerkast of er zijn slecht functionerende registerventielen c.q. balgen.
– De motorkist verkeert in zeer slechte staat en is sterk door vocht aangetast.
– De membranen bij de windladen en de relais zijn in 1987 vervangen maar een integrale vernieuwing van de membranen is na 25 jaar zeker noodzakelijk.
– Bij de magazijnbalg zijn op de hoeken kleine lekkages zichtbaar; op termijn is het volledig opnieuw beleren van de balg noodzakelijk.
– Magneten en contacten van de tractuur zijn in 1987 niet gereviseerd en kunnen voor (incidentele) storingen zorgen.
Buiten deze gebreken is geconstateerd dat de rest van het orgel zoals het pijpwerk in goede staat verkeert. Dit betekent dat restauratie zeker de moeite waard is. Het orgel is dus eigenlijk aan restauratie toe. De in 2007/2008 gehouden acties om geld in te zamelen, hebben een bedrag opgeleverd waarmee het orgel niet gerestaureerd kan worden. Wel kan het ermee bespeelbaar gehouden worden door een jaarlijkse stem-/onderhoudsbeurt.
Dispositie
| Hoofdwerk (I, C-c4) | Positief (II, C-c4) |
| Baardpyp 16′ Prestant 8′ Salicionaal 8′ Bourdon 8′ Prestant 4′ Gemshoorn 4′ Openkwint 2 2/3′ Mixtuur IV-VII st Trompet 8′ | Gemshoorn 8′ Roerfluit 8′ Kwintadeen 8′ Zingend Principaal 4′ Blokfluit 4′ Flageolet 2′ Klein Mixtuur III-IV st Sesquialter II st Kromhoorn 8′ |
| Zwelwerk (III, C-c4/c5) | Pedaal (C-f1) |
| Gedekt 16′ Prestant 8′ Houtenfluit 8′ Spitsgamba 8′ Vox Caelestis 8′ Prestant 4′ Dwarsfluit 4′ Nazard 2 2/3′ Zwitsersche pyp 2′ Mixtuur III-IV st Trompet Harm. 8′ Schalmei 8′ | Prestantbas 16′ Subbas 16′ Zachtbas 16′ (transmissie) Octaafbas 8′ Gedektbas 8′ Prestantbas 4′ Pedaal- mixtuur III st Bazuin 16′ Trompet 8′ |
Koppelingen I+II, I+III, I+I 4, I+II 16, I+II 4, I+III 16, I+III 4, II+III, II+II 16, III+III 16, III normaal af, III-III 4, P+I, P+II, P+III, P+P 4, P+III 4
twee vrije combinaties + oplosser
zeven vaste combinaties
automatisch pianopedaal vast + oplosser
automatisch pianopedaal met vrije instelling
tongwerken af + oplosser
zes tongwerk afstellers apart
generaalcrescendo
trede zwelkast
zes voetpistons voor de normale koppelingen
voetpiston generaal crescendo’
Het Pels-koororgel (1965)
Opus 638
In 1965 leverde de firma Pels & Zn. een orgel voor de kapel van Mater Dei in Stratum. Sinds enkele jaren staat het orgel als koororgel opgesteld in de Sint Trudokerk in Strijp.
Dispositie
Manuaal C-g”’:
Roerfluit 8′ (B/D)
Prestant 4′
Fluit 4′
Fluit 2′ (B/D)
Mixtuur IV sterk (1′).
Pedaal C-f’ aangehangen.
Concerten
In deze kerk worden doorgaans geen concerten gegeven.
Muziek
Opgenomen in de najaarsexcursie op 28 september 2013. Klik hier voor de cd waarop het orgel is vastgelegd.
De kerk
De parochie Strijp bestaat al zeer lang, evenals het dorp Strijp. De Trudo-parochie bezat reeds een kerkgebouw in het jaar 1402. Van 1648 tot 1798 was die kerk in het bezit van de gereformeerden en gedurende die 150 jaar behielpen de katholieken zich met een paar schuurkerken. De Trudokerk vindt u op het Trudoplein. Hij werd gebouwd in de jaren 1884-1887.
In 1931 werd de kerk vergroot. In 1936 brandde zij goeddeels af, maar werd -alweer vergroot- herbouwd en kreeg toen tevens haar huidige toren.
In 1944 werd zij getroffen door enkele bommen. Het duurde tot 1948 voor er begonnen kon worden met de herbouw en de kerk werd zoals ze nu nog is. Tot 1919 was de Trudokerk het enige kerkgebouw in Strijp.
De Trudokerk is op de gemeentelijke monumentenlijst geplaatst.
De kerk vanaf het kerkhof gezien.
Info
Laatste mutaties okt. 2021.