Tilburg – Kapel van Het Cenakel

Orgel Concerten Cenakel Orgelkring Info

Cenakel 1
5022 KK Tilburg
Locatie op Google Maps

Het Van Vulpen-orgel (1985)

Het orgel is in 1985 gebouwd voor een particulier. Toen het door omstandigheden niet kon worden afgeleverd, is het door Van Vulpen in 1986 geplaatst in de kapel van het Mariaziekenhuis. In 1997 fuseerde dit ziekenhuis met het Sint Nicolaasziekenhuis in Waalwijk tot het Tweestedenziekenhuis.



Schenking
Sinds de verbouwing van de ziekenhuiskapel tot auditorium is het gebruik van het orgel echter sterk afgenomen. Voor het bestuur van het TweeSteden ziekenhuis is dit begin 2015 aanleiding geweest om medewerking te verlenen aan een zoektocht naar een omgeving voor het orgel waarin dit beter tot zijn recht komt. In september 2015 heeft dit geleid tot de ondertekening van een schenkingsovereenkomst inhoudende dat het TweeSteden ziekenhuis het Van Vulpen-orgel aan het Tivolifonds schenkt en het beheer daarvan overdraagt. Tegelijkertijd heeft de Stichting Het Cenakel op zich genomen om te bevorderen dat het orgel met een zekere regelmaat voor het publiek te beluisteren is. Aansluitend heeft de orgelmaker zorggedragen voor de verplaatsing van het orgel naar de kapel van het Cenakel en het daar eind oktober 2015 weer speelklaar opgeleverd.


Foto: Stichting Het Cenakel


De kapel van het Cenakel is nu verrijkt met dit Van Vulpen-orgel. Daarmee is een belangrijke uitbreiding gegeven aan het muzikale repertoire dat hier ten gehore kan worden gebracht. Het orgel heeft een prominente plaats gekregen in de apsis van de kapel. Deze opstelling biedt de mogelijkheid om het behalve als solo-instrument tevens in samenspel met zangstemmen en/of met andere muziekinstrumenten te laten klinken. Het optimaal benutten van de verschillende gebruiksmogelijkheden van de ‘koningin onder de muziekinstrumenten’ is daarmee voor de Stichting Het Cenakel een permanente uitdaging geworden.

Dispositie

Manuaal I C-f³Manuaal II 
Holpijp 8′
Prestant 4′
Octaaf 2′
Sesquialter II st
Gedekt 8′
Roerfluit 4′
Fluit 2′

Pedaal C-d¹
Subbas 16′

Koppelingen:
Manuaal I – Manuaal II – schuifkoppel, 
Pedaal – Manuaal I, 
Pedaal – Manuaal II.

Tractuur mechanische sleeplade. 

Concerten

Aanvang: 16:00 uur
Toegang: € 15,- tenzij anders vermeld
MB € 7,50. Jongeren tot 30 jaar gratis.
Verrassende Orgelklanken

Zondag 17 maart 2024
Barok Ensemble VENTI MUSICALI o.l.v. Ad van Sleuwen, orgel  en Vocaal Ensemble Triade o.l.v. Jac Peeters

Zondag 20 oktober 2024
Marcel Verheggen, orgel  Véronique Serpenti, harp

Stichting Orgelkring Midden-Brabant

Het bestuur van de stichting: 
Hans Schaaf (voorzitter), 
Jac Peeters (secretaris),
Gijs Vermeulen (penningmeester), 
Rob Nederlof. 

Meer info kunt u vinden op de website: www.orgelkringmiddenbrabant.nl

Het Cenakel

De geschiedenis van het Cenakel gaat terug tot 1907.
Op 2 oktober 1907 verleent burgemeester Raupp vergunning “voor zooveel betreft de Woningwet en Bouwverordening tot het stichten van een klooster op perceel sectie B nummer 3490 gelegen langs de Hoevenseweg overeenkomstig de op 25 september 1907 (!) ingediende aanvraag met bijbehorende tekeningen”.

Het gebouw werd in augustus 1908 in gebruik genomen door de ‘Congregatie van onze Lieve Vrouw der afzondering in het Cenakel’: een in 1822 in Frankrijk opgerichte kloosterorde, uitgewaaierd naar alle omringende landen. De orde had zich tot doel gesteld de mensen tot bezinning te brengen en om dat doel te verwezenlijken werd het instrument van de retraite geïntroduceerd. De Nederlandse afdeling, gesticht door mère Eleonore Hoeben, was aanvankelijk gehuisvest in het huis van de familie Hoeben op Koningshoeven. Het was een aardig begin maar het huis was te klein om retraites te houden voor grotere gezelschappen. En dat was het streven. Een brede verbreiding van de christelijke overtuiging onder vrouwen uit alle rangen en standen van de maatschappij. De onderneming was eigenlijk van meet af aan een succes en heeft zich tot in de jaren ’50 in een grote populariteit mogen verheugen. De aanleg van de verbinding naar de Rijksweg Tilburg-Breda in 1970 was aanleiding voor de congregatie om de activiteiten te staken. Essentiële elementen als ruimte, rust en stilte waren onvoldoende gegarandeerd.
Het gebouw werd over gedragen aan de gemeente Tilburg, die het als onderdak liet dienen voor het Conservatorium en de Dansacademie.
In de loop der jaren moesten steeds meer gedeeltes van het gebouw vanwege acuut gevaar worden gesloten. Wel werd de voorgevel en de linkervleugel (van de Kempenbaan uit gezien) gerestaureerd. De overige vleugels zijn gesloopt, evenals de bijgebouwen die plaats hebben gemaakt voor de twee in opdracht van Stichting De Woonstad en naar een ontwerp van architect De Brouwer opgetrokken woontorens.

Met de renovatie en de restauratie van het hoofdgebouw werd begonnen in het najaar van 1997. De door toedoen van het Tivolifonds schitterend gerestaureerde kapellen hebben de functie gekregen van culturele en ontmoetingsruimten. Het beheer van de kapel is toevertrouwd aan Stichting Het Cenakel.
In september 1998 vond het eerste pianoconcert plaats, inmiddels gevolgd door honderden concerten.
Een belangrijke rol daarbij wordt ingenomen door Stichting Muziekevenementen Tilburg en Stichting De Link, die ieder voor zich verantwoordelijk zijn voor een reeks van acht respectievelijk zestien concerten en daardoor voor continuïteit zorgen. 
Daarnaast is de kapel vast als repetitieruimte in gebruik door het Tilburgs Vocaal Ensemble.

Stichting Het Cenakel 

In september 1998 ging de voormalige kloosterkapel van het Cenakel een nieuw leven tegemoet als concert- en expositieruimte. Sinds 2012 is er een nieuwe concertreeks geïntroduceerd onder de titel “betoverende pianisten” waarbij van september tot en met december maandelijks een gerenommeerd pianist(e) wordt uitgenodigd om op de bijzondere vleugel die Het Cenakel rijk is te spelen op de zondag namiddag met gelegenheid is voor een drankje na afloop.

Meer info kunt u vinden onder www.cenakel.nl

Info

Laatste actualisatie: 1 oktober 2020