Van Leeuwen-orgel Concerten Kerk Info
Kapelstraat 50
5591 HG Heeze
Locatie op google/maps
Het Abraham Meere-kabinetorgel.
Volgens opgave van Broekhuijsen bevond zich in de 19de eeuw een groot kabinetorgel van Abraham Meere in de Hervormde kerk te Heeze.
In de tijd dat dominee Kremer hier predikant was is het eerste orgel aangeschaft. De kosten hiervoor werden door gemeenteleden opgebracht. Op de oude foto’s die in de consistorie hangen is er een glimp van dit orgel te zien. Het was tot die tijd de koster die als taak had het gezang in te zetten tijdens de kerkdiensten. We kunnen ons voorstellen dat dit niet altijd even fraai ging. De toenmalige koster vond het kennelijk een goed idee want hij droeg met een relatief hoog bedrag bij in de kosten. Bij de nieuwbouw van de kerk is in 1907 dit orgel van de hand gedaan.
Het Willem van Leeuwen-orgel (1953)
Al in 1947 werd er een orgelfonds in het leven geroepen om te trachten een vervanging te vinden voor het eenvoudige huisorgel dat de zang in de kerkdiensten ondersteunde. Het orgel dat in de tijd van Ds. Kremer was aangeschaft voldeed kennelijk niet meer en was van de hand gedaan. Op de kerkinterieurfoto’s die voor de afbraak van 1906 zijn gemaakt is er nog een gedeelte van te zien. De mensen van de orgelcommissie hebben heel wat werk moeten verzetten om de zaak rond te krijgen. Evert Timmer, de zoon van de laatste tuinbaas op het kasteel, was de karrentrekker van dit project en Jan Kempe was de man van het orgelfonds.
In 1952 was het zover dat er een contract voor de bouw van het orgel getekend kon worden. Het fraaie orgel van de kerk is gebouwd door Willem van Leeuwen in 1953 en dat met goede materialen ondanks de toen nog heersende schaarste. O.p zaterdag 9 mei 1953 kon het orgel officieel in gebruik genomen worden.
Een veertig jaar later kwam er bij een aantal organisten de wens om de mogelijke uitbreiding van het orgel te realiseren. Hiervoor werd een werkgroep gevormd die zich tot doel stelde door het geven van concerten en via giften en dergelijke de gelden hiervoor bijeen te brengen. Na een aantal jaren was er zoveel bijeen gebracht dat de organistenwens in vervulling kon gaan. De Fluit 2′ vervangen door een Octaaf 2′ en een Quintadeen 8′ werd toegevoegd. De uitbreiding van het orgel werd half december 1995 gevierd met een uitvoering van de organiste Lidia Monroy-Jonker.
Dispositie 1995
| Manuaal C-f³ | Pedaal C-d¹ |
| Spitsgedekt 8′ Quintadeen 8′ Praestant 4′ Roerfluit 4′ Octaaf 2′ Mixtuur II-III st. B Mixtuur IV st. D Tremulant | aangehangen |
Tractuur mechanische sleeplade.
Orgelrestauratie 2017
Conform bestek van adviseur Henk Kooiker is door Verschueren uit Ittersum in 2017 een restauratie uitgevoerd wegens slijtage van met name de mechanieken. Tevens zijn vele pijpen hersteld. Het instrument verkeert nu weer in prima staat.
Concerten
In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.
Zondag 28 januari 2018
Aanvang 15.00 uur.
Organist Henk Kooiker, adviseur bij de restauratie van het orgel.
De kerk
Het huidige kerkgebouw werd in 1906 gebouwd en ingewijd op 5 mei 1907.
Voor de huidige kerk stond er op dezelfde plek een kapel. De geschiedenis daarvan is verbonden met het kasteel en het dorp Heeze. De kerk staat recht tegenover de oprijlaan van het kasteel.
De oudste gegevens over de kapel komen uit een cijnsboek in het kasteelarchief. In 1458 deed Philip van Home een schenking aan de kerkmeesters van Heeze, “omme te hulpen van der tijmeringe van der selve kerkcke ende oick te hulpen om een chor te maken an die capelle teymerick”. Als tegenprestatie moest er ieder jaar een “jaergetijde over de siele van de heren van Horne met heure gesellinen” gehouden worden. Een andere aanwijzing dat de kapel op Eijmerick al heel lang bestaan heeft, is de datering van de luidklok: 1451.
Gesproken wordt wel over de ‘Eymericker capel’ of ‘Antonius kapel’, maar ook ‘Capelle sinte Joannis’.
Met de vrede van Munster in 1648 kwam de Heezer kapel in beheer van de protestanten die naast de grote oude parochiekerk gebruikt werd. Uit die tijd stamt de gedateerde preekstoel (1691) en ook werd er toen een bank gemaakt voor de protestantse kasteelbewoners.
In de loop van de 18de eeuw raakte de oude parochiekerk steeds meer in verval en deze was op den duur niet meer bruikbaar voor kerkdiensten. Er werd voortaan kerk gehouden in de kapel.
Een belangrijk interieurstuk in de kapel is het rouwbord ter nagedachtenis van Reinoud Diederik baron van Tuyll van Serooskerken, de tweede heer van Heeze uit die familie. Reinoud overleed in 1784 en werd eerst in de parochiekerk begraven maar zijn weduwe vroeg kort daarop om een grafkelder in de kapel te mogen inrichten. Daar werd Reinoud en later twee van zijn zoons bijgezet. Bij de nieuwbouw van de kapel in 1906 werd het graf geruimd en werden de stoffelijke resten overgebracht naar het op het kerkhof aan de Holeweg ingerichte familiegraf.
In de jaren 1824 en 1828 zijn er door de Heezer burgemeester A.J. Deelen herstellingen gedaan aan de kapel.
Met de komst van S.J. baron van Tuyll van Serooskerken naar Heeze in 1902 is er veel veranderd. Niet alleen in en rond het kasteel, maar ook op kerkelijk terrein. In 1905 was ds. Gunning president van de Algemene Synode der Ned. Hervormde Kerk. Baron Van Tuyll nam al spoedig het initiatief om de kapel grondig te restaureren. Omdat het gebouw echter te bouwvallig was werd besloten nieuw te bouwen.
Meer info over de geschiedenis van deze kerk op: www.pgheeze.nl
Info
Foto’s Wim van der Ros en Piet Bron
Laatste actualisatie: januari 2018