Orgel Concerten Muziek Kerk Info
Tolpost 1
5701 HE Helmond
Locatie op google/maps 
Het Van Gruisen-orgel (1788)
In 1788 plaatste Albertus van Gruisen een nieuw orgel in de Sint-Martinuskerk, een schuilkerk in Bolsward. Pastoor Pluijm schonk dit orgel, zoals een inscriptie in de lade aangeeft, aan zijn kerk. Orgelmaker Dirk Sjoerds Ypma, leerling van Van Gruisen, verzorgde in 1847 de overplaatsing naar de nieuwe parochiekerk. De orgelmakerij Ypma kende naast Dirk Sjoerds (1813-1853) zijn broer Lolke Sjoerds (1823-1887) ook wel Lodewijk genoemd. Bij de overplaatsing werd een Quintadena 8 vt D vervangen door een Bourdon 16 vt D. Toen Lodewijk Ypma in 1876 in deze kerk een nieuw orgel plaatste, werd het Van Gruisen-orgel opgeslagen.
1934 – Mariakerk te Helmond
Naar verluid is het binnenwerk van het Van Gruisen-orgel in 1934 door de pastoor van Bolsward geschonken aan de parochie van Brouwhuis (bij Helmond) en door de firma Vermeulen in de O.L.Vrouw Middelares, de Mariakerk, geplaatst. Daarbij kreeg het orgel een zinken front.
Bij de restauratie in 1982/1983 door Verschueren Orgelbouw werd het uit Oisterwijk afkomstige – in 1975 in de Hervormde Kerk aldaar verwijderde – schijnfront uit ca. 1840 gebruikt als kas om het Van Gruisen-orgel in te bouwen. Het frontpijpwerk (C-b¹ van de Prestant 4 vt) werd daarbij vernieuwd. Uitgezonderd de Bourdon 16 vt D en de frontpijpen is al het pijpwerk van Van Gruisen. Ook de windlade en een groot deel van de mechaniek is nog origineel.
Het orgel werd op 23 januari 1983 in gebruik genomen met een bespeling door adviseur Hans van der Harst.
2010 – plaatsing in de Jozefkerk
Na de sluiting van de Mariakerk in 2010 werd het orgel door Verschueren Orgelbouw in 2012 gerestaureerd en als altaarorgel geplaatst in de Sint-Jozefkerk in Helmond.
Dispositie
| Manuaal C-f³ | Pedaal C-f |
| Bourdon 16′ D Prestant 8′ D Holpijp 8′ Prestant 4′ Fluit d’Amour 4′ Quint 3′ Octaaf 2′ Mixtuur 2′ Tremblant | Aangehangen |
Toonhoogte a¹ = 415 Hz
Winddruk 52 mm Wk
Temperatuur evenredig zwevend
Concerten
In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.
Dit orgel was wel onderdeel van de najaarsexcursie van de Brabantse Orgelfederatie op zaterdag 15 oktober 2016.
Muziek
Er zijn opnamen op de cd van de najaarsexcursie die op 15 oktober 2016 werd gehouden. Kijk bij de cd collectie op de site.
De kerk
De Heilige Jozefkerk werd gebouwd naar een ontwerp van de architect W. te Riele in late neogotische stijl. In 1922 werden het priesterkoor en drie traveeën (de gewelfvlakken tussen twee bogen) gebouwd. In 1926 volgden nog twee traveeën en de fundering van de toren. In 1927 volgde de bouw van de toren zelf. In de vierkante toren van de driebeukige kerk is een beeld van Sint Jozef geplaatst. Aan de noordoostzijde van de kerk is een sacristie aangebouwd.
Binnenin het gebouw bevindt zich onder andere een houten hoogaltaar met daarop scènes uit het leven van Sint Jozef. De kerk heeft cultuurhistorische waarden als voorbeeld van de ontwikkeling van het katholicisme en de dominante plaats van het parochieel centrum in het interbellum in een industriestad. Het geheel is tevens van architectuurhistorisch belang als voorbeeld van de variatie in stijlen die de architect toepaste afhankelijk van het karakter van het gebouw. Het is tevens van belang als voorbeeld van het werk van de architect Te Riele, met name de wijze waarop hij in traditionele gotische vormen toch ruimte schiep voor het type van de volkskerk. Het gebouw heeft ensemblewaarden als onderdeel van het gehele complex.
Het geheel is als voorbeeld van de afwisseling van stijlen in het werk van de architect uiterst zeldzaam.
Bron: Erfgoed Wiki
Info
Tekst en fotografie Wim van der Ros 2016
Laatste actualisatie: maart 2016