Orgel Concerten Kerk Orgelkring Info
Gentstraat 2
5438 AD Gassel
Locatie op google/maps
Het F.C. Smits-orgel (1847)
In 1846 kreeg Franciscus Cornelius Smits uit Reek de opdracht voor de bouw van een nieuw orgel voor de oude parochiekerk van de H. Johannes de Doper te Gassel. Smits wilde gebruik maken van de oude frontpijpen van het reeds aanwezige instrument, maar zag daar toch van af. Vanwege de detaillering van het huidige basement zou het kunnen dat Smits het oude basement van de orgelkast wel opnieuw gebruikte. Ofschoon het instrument eigenlijk uit een Hoofdwerk en een Onderpositief zou gaan bestaan, leverde Smits in 1847 slechts het Hoofdwerk op. De windlade en het pijpwerk voor het Onderpositief bleven gereserveerd; het bijbehorende handklavier, delen van de mechanieken, de frontpijpen en de gaten voor de registertrekkers werden reeds aangebracht.
Bij de verplaatsing van het orgel in 1877 naar de huidige kerk door F.C. Smits II werd het instrument, dat voorheen in de balustrade had gestaan, geplaatst achter op het oxaal en voorzien van een console. Het oude basement en de oude balustradedelen, die in 1953 waren vervaardigd door de Gasseltse beeldsnijder, timmerman en architect Jacobus Werten, bleven behouden en werden opgenomen in een klein balkon; de vleugelstukken verdwenen.
In 1890 verplaatste F.C. Smits het orgel opnieuw, nu naar de linkerkant van de torenkamer. Waarschijnlijk speelden hierbij de beperkte ruimte op het oxaal en nieuwe opvattingen over de liturgische taak van het orgel een rol. Later werd de toonhoogte verhoogd tot a’ = 440 Hz. In 1953 voerde de firma L. Verschueren herstellingen uit waarbij het ebben beleg van de ondertoetsen werd hersteld, nieuwe registerplaatjes aangebracht en een electrische windvoorziening geplaatst.
Het instrument is in 1997-2001 hersteld door Verschueren Orgelbouw. Het keerde terug in de balustrade waarvoor de koortribune naar voren is uitgebreid. De orgelkast is gecompleteerd en de oorspronkelijke imitatie-eiken beschildering is hersteld. Het windkanaal van de balgen naar het orgel is verlengd en een kleine schokbalg toegevoegd; ook het Ventiel is weer aangesloten. De bakstukken zijn opnieuw belegd met palissander, de ondertoetsen met ebben en de boventoetsen (waar nodig) met been. 
De achterkant van het orgel met speeltafel.
Fotos Piet Bron
Tevens zijn voor de registerknoppen nieuwe benen naamplaatjes vervaardigd, naar voorbeeld van het Smits-orgel in de Sint-Servatiuskerk te Schijndel. Het pijpwerk is hersteld en op de oorspronkelijke toonhoogte gebracht. De frontpijpen zijn bekleed met tinfoelie en de labia verguld. Tenslotte is de intonatie gecorrigeerd. Het instrument werd op 6 mei 2001 weer in gebruik genomen.
Bronnen:
Het Smits-orgel in de parochiekerk van de H. Johannes de Doper te Gassel, Gassel 2001.
en Orgelkring Gregorius van Dijk
Dispositie
| Manuaal C-f”’ | Positief C-f”’ |
| Prestant D 8′ Holpijp 8′ Prestant 4′ Fluit 4′ Octaaf 2′ Flageolet 1′ Trompet 8′ B/D | (onderpositief) slechts voorbereid _____________________ Pedaal C-f Aangehangen |
Temperatuur: evenredig zwevend.
Ventiel.
Toonhoogte: a’ = 420 Hz bij 15° C.
Winddruk: 62 mm waterkolom
Bijzonderheden over het pijpwerk:
Prestant 8′ D metaal; c’-e’ in de middentoren, vanaf f’ op de lade. Inscriptie op f’: Prest 8v disk f
Prestant 4′ metaal; C-h in het front: C-A zijtorens, B-h velden. Inscriptie c’: Oktaaf 4 disk
Holpijp 8′ C-H eiken, voorslagen bevestigd met de voor Smits karakteristieke rechthoekige schroeven van palmhout; c-f”’ metaal
Octaaf 2′ metaal
Fluit 4′ metaal; C-f” gedekt (enge mensuur); fis”-f”’ open, als Fluittravers
Flageolet’ metaal; Inscriptie C: Sifflet 1. Vertraagd mensuurverloop (enger in de bas en wijder in de diskant)
Trompet 8′ metaal
Concerten
In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.
Zondag 28 april 2019
Dit concert start hier om 15.30 uur in
Gassel, Sint-Johannes de Doperkerk
Daarna aansluitend in
Beers, Sint-Lambertuskerk
Aanvang 16.00 uur.
Toegang vrij. Vrije gave, richtbedrag € 5,-
Tommy van Doorn, organist Sint-Petrusbasiliek, Boxtel.
Orgelkring ‘Gregorius van Dijk’
Concerten op dit orgel worden o.a. worden verzorgd door deze orgelkring.
De kerk
Gassel ligt op een donk, die zich ongeveer 1 km ten zuiden van de huidige bedding van de Maas bevindt. Op deze hoogte vond men vroeger bescherming tegen de toen nog ongetemde rivier. Ten zuiden van het huidige dorp stroomde de Beerse Maas. Het dorp is ontstaan uit een groepje boerderijen aan de rand van de donk, waarvan de bewoners landbouw bedreven op kleine akkers en weilanden in de omgeving. Bestuurlijk behoorde Gassel sinds de Middeleeuwen tot het Land van Cuijk. De oudste vermelding van Gassel dateert van 1337. Gassel bezat reeds een gotische kerk, die in 1847 van een Smits-orgel werd voorzien. In 1877 werd de huidige neogotische kerk ingewijd. 
De huidige kerk is een driebeukige neo-gotische kruiskerk uit 1875 naar een ontwerp van architect J. Werten.
De glas-in-loodramen in het koor (1917) en in de piëtakapel (1927) zijn van atelier F. Nicolas en Zoon. 
De overige ramen in schip van de kerk zijn van F. van Geffen Berendsen uit 1920.
(Drie afbeeldingen v.l.n.r.:
Annuntiatie ofwel Maria Boodschap, met in het bovenraampje de witte lelie,
Christus geboorte in de stal, met bovenin de Ster van Betlehem,
Maria’s opneming in de hemel, met in het bovenraam de M van Maria)
De kerk is in 2003-2004 gerestaureerd.
Sluiting?
In 2013 wordt aangekondigd dat de pastorie, de tuin en de kerk zelf in de verkoop gaan waarbij niet duidelijk is of de kerk open kan blijven.
Info
Deze organisatie is vertegenwoordigd bij of lid van de Brabantse Orgelfederatie.