Borkel en Schaft – Sint-Servatiuskerk

Dorpsstraat 72
5556 VL Borkel en Schaft 


Bekijk locatie op google/maps

Het Smits-orgel (1855)

In september 1854 bestelde het kerkbestuur van Borkel en Schaft een orgel bij Frans Smits I. De kas volgde hetzelfde ontwerp als die van St.-Oedenrode, dus met een zevendelig hoofdwerkfront en een front voor het positief. De eikenhouten kas werd vervaardigd door de schrijnwerkers Smits uit Cuijk, voor 400 gulden. De claviatuur was midden in de achterwand van het orgel geplaatst. Smits maakte één windlade voor Manuaal en Positief samen, met een ventielkast met dubbele ventielen. Bij de ingebruikneming, eind 1855, zijn alleen de registers van het Manuaal geplaatst, maar zonder de Bourdon 16’. Kort daarna volgde het pijpwerk van het Positief. Tot slot leverde Smits in 1858 de Bourdon plus de discant van de Fluit 4’, zodat de volgende dispositie ontstond:

Dispositie 1858 

ManuaalPositief
Prestant 8’
Bourdon 16’ B/D
Holpijp 8’ 
Prestant 4’ 
Octaaf 2’ 
Sifflet 1’ 
Trompet 8’ B/D

Holpijp 8’
Viola di Gamba 8’ D
Fluit 4’ B/D
Piccolo 2’
Harmonica 8’ B/D
_____________________
Pedaal
Aangehangen

Herstel in 1948 door Verschueren
Bij het in 1944 is de orgelkas verloren gegaan. Na het herstel van de kerk kon orgelmaker Verschueren in 1948 het orgel opknappen. Toen is het orgel omgekeerd, zodat de claviatuur zich sindsdien aan de voorkant bevindt. Hierboven is een eenvoudig nieuw front geplaatst. Verschueren restaureerde het instrument als opus 177. Adviseur was prof. dr. A. Smijers. Het is ingespeeld door frater Michael Stumpel O.C.R.

Het grootste deel van het pijpwerk is nog afkomstig van Smits. Behalve de windlade zijn ook de mechanieken en de spaanbalg nog origineel. In 1948 zijn de Salicionaal, Mixtuur en Kwint nieuw gemaakt. Sindsdien luidt de dispositie:

Dispositie 1948 

Manuaal C-f³Positief 
Prestant 8’
Salicionaal 8′
Bourdon 8’ 
Prestant 4’
Fluit 4′
Nazard 2 2/3′ 
Octaaf 2’
Mixtuur 3-4 st B/D
Holpijp 8’
Gamba 8’
Fluit 4’
Kwint 2 2/3′ 
Piccolo 2’
_______________
Pedaal C-f¹
Subbas 16′

Gelijkzwevende stemming.
Winddruk 72 mm. 

Concerten

 In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.

De kerk

De katholieke inwoners van Borkel en Schaft waren in eerste instantie aangewezen op een schuurkerk. Daar bracht de bouw van de Sint-Servatiuskerk in 1844 verandering in. Het is een gebouw in waterstaatsstijl, een eenbeukige bakstenen kerk met voorgebouwde toren. 

In 1881 volgde een verbouwing en in 1926 een uitbreiding.
Door oorlogsgeweld gingen in 1944 diverse gebrandschilderde ramen verloren en raakte de orgelkas zwaar beschadigd. Na de Tweede Wereldoorlog is de kerk hersteld. 

Info 

Tekst: Frans Jespers, orgelfoto’s: Michiel van ’t Einde

Laatste actualisatie: 26 oktober 2020

Gepubliceerd op
Gecategoriseerd als Orgellocaties