Waalre – Oude Sint-Willibrorduskerk

Orgel Concerten Kerk Info

Oude Torenstraat 2
5581 BJ Waalre-dorp
Locatie op Google Maps

 

Het A. of Th. Ruef-orgel

Sinds 1976 werd dit orgel uit particulier bezit aangeocht door de Stichting Oude Sint-Willibrorduskerkje te Waalre. Verschueren Orgelbouw te Heythuysen verzorgde de restauratie en de plaatsing. Het is omstreeks 1845 gebouwd door vermoedelijk A. of Th. Ruef (Sint Truiden) te België. Waar het orgel oorspronkelijk in (Oost-)België heeft gestaan, is onbekend. Voor de aankoop te Waalre was het orgel ook tijdelijk geplaatst in de Hervormde kerk te Aalten.
Het éénklaviers orgel heeft een aangehangen pedaal. Het heeft een C- en Cislade, waarbij de grootste acht pijpen achter de middentoren staan en het overige pijpwerk afloopt vanaf de zijkanten. De Octaaf 4 vt spreekt van C tot h in het front. De Prestant 8 vt is in het groot octaaf gecombineerd met de Bourdon 8 vt. Het klein octaaf van de Prestant 8 vt is uitgevoerd als open houten pijpen en deze staan afgevoerd tegen de zijwanden van de kas. De Bourdon 8 vt is van C tot g eveneens uitgevoerd in hout. Het tongwerk, de Regaal 8 vt, is feitelijk een Voix Humaine. Dit register is zeker van de hand van Th. Ruef. De kas is van grenen en is in imitatie-eiken geschilderd. Het blinderingssnijwerk boven de pijpenvelden is vrij eenvoudig uitgevoerd; de vleugelstukken en zijconsoles zijn prachtig bewerkt.

Dispositie

Manuaal C-f’’’Pedaal C-c
Prestant 8′
Bourdon 8′
Octaaf 4′
Roerfluit 4′
Octaaf 2′
Mixtuur 1-2 st
Regaal 8′ B/D
Aangehangen






Toonhoogte a’ = 435 Hz
Evenredig zwevende temperatuur

Concerten 

In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.

De kerk

Omstreeks 710 werd hier een Mariakerk gewijd door Sint-Willibrord (gestorven in 739). Na diens dood werd de kerk eigendom van de door hem gestichte abdij van Echternach. In een oorkonde van paus Alexander II uit 1069 wordt de kerk van Waalre, samen met die van Bakel, Deurne en Diessen genoemd. Delen van de oude kerk van Waalre zijn bewaard gebleven. De plattegrond van die kerk komt overeen met de funderingsresten die bij de restauratie van de kerk in Deurne in 1961 zijn teruggevonden. Dat was een natuurstenen gebouw van 5,5 bij 13 meter. Het oudste deel van het huidige kerkje dateert uit de 12de eeuw en is gebouwd in tufsteen. Dit romaanse schip werd in de 15de eeuw verhoogd, verlengd en in gotische trant omgebouwd. Toen werd ook de ‘Kempische’ toren gebouwd. Bij de restauratie (1940-1943) werden de neogotische toevoegingen uit de 19e eeuw gesloopt. Daarmee ontstond de huidige situatie, die in het verleden nooit heeft bestaan. Het kerkje is thans gedachteniskapel voor Brabants gesneuvelden. In 1961 vond de schrijver Antoon Coolen bij het kerkje zijn laatste rustplaats.

Het bijzondere uurwerk in de toren



In het kader van de festiviteiten rond 1300 jaar Willibrordus in Waalre werd de deels 12de eeuwse Oude Willibrorduskerk in 2012 opengesteld. Onder de titel ‘De tijd in de greep’ vond er een presentatie plaats door Ir. M.C. van Oort over de geschiedenis van tijd meten door de eeuwen heen. Centraal hierbij staat het 14de eeuwse uurwerk van de Waalrese Oude Willibrorduskerk. Dit is waarschijnlijk het oudste nog werkend mechanische uurwerk uit de 14de eeuw ter wereld. De heer Van Oort uit Waalre is door zijn jarenlange onderzoek naar de bouw, herkomst, oorsprong en geschiedenis van dit uurwerk, de kenner bij uitstek om de geïnteresseerde op een toegankelijke wijze deelgenoot te maken van een uniek stuk tijdmeting. Zeer recent is door hem ontdekt dat het vrijwel vaststaat dat het Waalrese uurwerk model heeft gestaan voor het uurwerk dat zich in de toren van het voormalige Koninklijk Paleis op de Ile de la Cité in Parijs bevond. Het eerste openbare uurwerk van deze stad. Tijdens de presentatie werd uitvoerig ingegaan op deze primeur uit het onderzoek.

Info

Foto’s Wim van der Ros