Heeswijk – Sint-Willibrorduskerk

Orgel Concerten Muziek Info

Hoofdstraat 80
5473AS Heeswijk
Locatie op maps.google.nl


Het F.C.Smits-orgel (1876)

In de oude parochiekerk van Heeswijk was een orgel aanwezig dat was gebouwd door Lambertus Vermeulen uit Weert uit 1847. Al in 1875 besloot men een ander orgel te laten maken door de firma Smits uit Reek. Voorjaar 1876 werd het in gebruik genomen. Het orgel had één manuaal en aangehangen pedaal, maar het is in 1896 uitgebreid met een tweede klavier en een zelfstandig pedaal. Het orgel is het laatste werkstuk waar Franciscus Cornelis Smits sr. nog aan heeft meegewerkt. Waarschijnlijk heeft hij zelfs de oplevering nog meegemaakt. Het Vermeulen-orgel werd overgeplaatst naar de kloosterkerk in Langenboom. Na de bouw van een nieuwe kerk in Heeswijk (1896) werd het Smits-orgel door dezelfde firma overgeplaatst en vergroot. Het oude front is verloren gegaan, en vervangen door een nieuw front dat beter paste op de nieuwe locatie. Waarschijnlijk is het de bedoeling geweest dit ‘noodfront’ ooit nog te vervangen, maar daar is het niet van gekomen.

Het orgel verkeerde vanaf 1945 geregeld in slechte staat. De kerk was in de Tweede Wereldoorlog beschadigd geraakt, waardoor het instrument in de buitenlucht kwam te staan. Herstel volgde in 1949, maar het functioneerde nooit meer optimaal. In de jaren zeventig kocht men een electronisch orgel dat bij het altaar kwam te staan, en bleef het Smits-orgel meestal buiten gebruik. Een provisorische reparatie in 1987 kon het verval niet tegenhouden. Op Tweede Kerstdag 1995 brak er brand uit in de sacristie. Als gevolg hiervan kwam de kerk onder het roet te zitten, en ook het orgel raakte ernstig vervuild. Een orgelcommissie werd opgericht en in voorjaar 1999 kon de opdracht worden gegeven aan Pels & Van Leeuwen om het orgel te restaureren. Inmiddels was het pijpwerk al uit het orgel gehaald en opgeslagen. Het orgel moest ook worden verplaatst naar het transept. Het instrument kreeg een nieuwe wijnrode kleur, en ook het front werd verfraaid. Op 10 september 2000 werd het weer in gebruik genomen met een bespeling door Ton van Eck.

Wijzingen/restauraties: 
1896 Franciscus Cornelis Smits jr. overplaatsing 
2000 Pels & Van Leeuwen restauratie 

Dispositie

Hoofdwerk C-f”’Positief C-f”’
Bourdon 16′ B/D 
Prestant 8′
Holpijp 8′
Diapason 4′
Quint 3′
Octaaf 2′
Cornet III st
Trompet 8′ B/D 

Roerfluit 8′
Viola di Gamba 8′
Flûte Harmonique 8′ D
Salicet 4′
Melophone 4′ 
Violine 2′
_________________________
Pedaal C-c’
Aangehangen

Manuaalkoppel.
Mechanische sleepladen, evenredig zwevende stemming.

Samenstelling Cornet III sterk (Manuaal) C: 2 2/3′ – 2′ – 1 3/5′. 

Muziek

Gespeeld door Willem Hörmann:
Joseph Haydn: Divertimento nr. 1 in C (3:31)

Info

Fotos en informatie: Piet Bron

Laatste actualisatie 4 januari 2021