Bladel – Hervormde kerk ‘Het Witte Kerkje’

Van Dissellaan 1
5531 BP Bladel


Bekijk locatie op google/maps

Het Geerkens-orgel (1825)

 
Foto PKN-Bladel

De oorspronkelijke locatie van dit instrument van Pieter Johannes Geerkens (1757-1833) is niet bekend. Bij de bouw van het instrument in 1825 is door Geerkens gebruik gemaakt van ouder pijpwerk dat aanwezig is in de registers Holpijp (bas), Fluit 4′, Quint D 3′ en Octaav 2′. 
In 1834 wordt het orgel in de Hervormde Kerk van Bladel geplaatst, vermoedelijk door Bernard Petrus van Hirtum. In elk geval vervaardigt deze orgelmaker in 1835 een gedeeltelijk nieuw schijnfront en een nieuwe balustrade. 

Het handschrift Broekhuyzen vermeldt: Het orgel in de kerk der hervormde gemeente aldaar is een groot kabinet- of huis­orgel, aangekocht te Dordrecht. Is aldaar geplaats[t] en voor dezen kerk ingericht in 1834 door P. J. Geerkens en Zoon, orgelmakers te Dordrecht. Ingewijd door den leeraar dezer gemeente 9 november van hetzelfde jaar. Heeft 8 stemmen, een handclavier, geen pedaal en eene blaasbalg. Deze gemeente is vereenigd met die van Hapert.

Broekhuyzens mededeling is waarschijnlijk gedeeltelijk onjuist. Het kabinetorgel werd niet door Geerkens, maar door B. P. van Hirtum geleverd blijkens een aan hem betaald bedrag van fl. 605,10 voor de aanschaf en plaatsing van een orgel, het eerste in dit kerkje.
Op enig moment gaat een deel van het front verloren. In 1968 volgt een algehele restauratie door de firma Gebr. van Vulpen. Daarbij worden orgelkas en front deels gereconstrueerd. Hierna is het tentoongesteld in Arnhem bij de tentoonstelling ‘Luister van het orgel’. Na afloop van de tentoonstelling plaatste Van Vulpen het instrument weer in de kerk te Bladel.

 
Het kabinetorgel op een ansichtkaart. 


De kas
De bovenbouw van dit met mahoniehout afgewerkt kabinetorgel vertoont grote overeenkomsten met het door Hendrik Hermanus Hess gebouwde orgel in de Hervormde Kerk te Lobith (ca 1790). De frontindeling is eveneens verwant, al zijn er ook verschillen. In Lobith is het middenveld rechthoekig, terwijl het middenveld in Bladel breder en rondbogig is. De onderkast is zeer sober. De klaviatuur bevindt zich in een verdiepte nis die door jaloeziedeuren kan worden afgesloten. Daaronder bevinden zich twee deuren. Op de hoeken van zowel onder- als bovenkast zijn zuiltjes met messing kapitelen aangebracht.

Tekstbron o.a. archief NCRV.

Dispositie

Manuaal I C-e³speelhulpen
Holpijp 8′ 
Praest. D 8′ 
Praest. 4′ 
Fluit 4′ 
Quint D 3′ 
Octaav 2′ 
Sup. Oct. B 1′
ventiel
windzicht 

Tractuur mechanische sleeplade. 
Toonhoogte a¹= ruim 440 Hz. 

 Concerten

 In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.

De kerk

De kerk der Hervormde Gemeente Bladel is gebouwd in het jaar 1820. Voor de bouw van dit Waterstaatskerkje werd de toenmalige Katholieke kerk gebruikt en hielden de Katholieke gelovigen kerk in ‘eenen ellendigen schuurkerk’, aldus de geschiedschrijvers. In 1820 bouwden de Protestanten zich een kerkje dat beter paste bij het aantal harer leden. Dit type kerkgebouw wordt ook wel een Waterstaatskerkje genoemd. Er zijn in de loop der tijd verscheidene restauraties geweest, de laatste in de jaren 1981/1982. 
De kerk zowel als het orgel staat onder toezicht van Monumentenzorg. 
De gedachtenisborden, achter in de kerk bevat de namen der predikanten, die ambtsdragers waren in deze Gemeente vanaf de Vrede van Munster in het jaar 1648. In de nis aan de linkerwand hangt het Hugenotenkruis. 
Zie ook: www.pkn-bladel.nl

Info 

Laatste actualisatie: januari 2016

Gepubliceerd op
Gecategoriseerd als Orgellocaties