Berghem – Sint-Willibrorduskerk

St.Willibrordusstraat 40
5351 EJ Berghem

Bekijk locatie op google/maps

Het Van Vulpen-orgel (1965)

Na enkele jaren wikken en wegen werd op 12 februari 1962 de opdracht gegeven aan de Gebroeders Van Vulpen voor de bouw van een nieuw orgel in de Carmelkerk in Amstelveen. Door een anonieme gift kon een vrij groot instrument worden gemaakt. Adviseur namens de kerk was de heer J.J. Suren, organist van de kerk. Namens de RKKO was Albert de Klerk als adviseur aangewezen. Op 28 januari 1965 werd het orgel opgeleverd. Op 24 februari 1965 is het met een concert door Albert de Klerk in gebruik genomen. 
Er waren nog vijf registerplaatsen gereserveerd. In 1965 werd de Nasard op het rugwerk al geplaatst, en in 1966 volgde de Schalmei van het Pedaal. De laatste drie stemmen kwamen in 1967 gereed. De akoestiek van de kerk was uitstekend, zodat het orgel al snel vermaard was als concertinstrument, in binnen- en buitenland.

In de loop van 1992 werd besloten dat de Carmelkerk zou sluiten en fuseren met een andere parochie. Het gebouw moest worden afgebroken. Begin 1993 werd het orgel gekocht door de Sint-Willibrordusparochie van Berghem. Het instrument is vanaf 14 juni 1993 door Van Vulpen gedemonteerd en kon al op 19 september 1993 in Berghem in gebruik worden genomen. Tijdens en na de plaatsing in Berghem is het pijpwerk grotendeels opnieuw geïntoneerd. In april 1994 zijn de fluiten en de tongwerken aangepast. In 1995 waren de prestanten aan de beurt.

 
Foto: Piet Bron 2009

Dispositie

HoofdwerkBorstwerk
Prestant 8′
Quintadeen 16′ 
Roerfluit 8′
Octaaf 4′
Spitsfluit 4′
Octaaf 2′
Mixtuur V-VI st
Trompet 8′
Gedekt 8′
Gedekt fluit 4′
Prestant 2′
Woudfluit 2′
Octaaf 1′
Cimbel II st
Regaal 16′

RugwerkPedaal
Prestant 4′
Holpijp 8′
Roerfluit 4′
Gemshoorn 2′
Nasard 1 1/3′
Sexquialter II st
Scherp 4 st
Dulciaan 8′
Prestant 16′
Subbas 16′
Octaaf 8′
Octaaf 4′
Mixtuur VI st
Bazuin 16′
Trompet 8′
Schalmei 4′

Koppelingen:
Hoofdwerk – Rugwerk 
Hoofdwerk – Borstwerk 
Pedaal – Hoofdwerk
Pedaal – Rugwerk 
Pedaal – Borstwerk 

Tremulanten op Rugwerk en Borstwerk. 
Manualen C – f”‘ (54 toetsen) 
Pedaal C – f’ (30 toetsen) 

Het orgel is voorzien van sleepladen met mechanische tractuur. De speelmechanieken zijn zwevend uitgevoerd. Frontpijpen van roodkoper, met tinnen labia. Orgelkassen van massief eikenhout. 
De velden boven de frontpijpen en de borstwerkdeuren zijn voorzien van eikenhouten rasterwerk.

Concerten

Op dit orgel worden niet regelmatig concerten gegeven.

Muziek

Muziekfragment
J.G.Walther, Concerto del Signr. Tomaso Albinoni appropriato all’Organo
(Gespeeld door Willem Hörmann)

Dit orgel op YouTube

Opnamen op het orgel gespeeld door Willem Hörmann:
J.G.Walther: Concerto (part 3)
J.G.Walther: Slotdeel Concerto
J. S. Bach: Prelude & Fugue BWV 548
J. S. Bach: “Sei gegrüsset, Jesu Gütig” BWV 768

De kerk

Rond 1400 wordt er voor het eerst de basis gelegd voor de huidige Willibrorduskerk in Berghem, hoewel er omstreeks 1200 al sprake van een kapel moet zijn geweest. Oorspronkelijk diende de kerktoren tevens als gevechtstoren tegen plunderaars uit Gelre. In 1572 brandde de (kerk)gevechtstoren af en in 1596 werd hij herbouwd.
In 1648 werd de katholieke eredienst verboden, de kerkgebouwen in het hele Maasland kwamen in handen van de hervormden, zo ook de Berghemse kerk. De katholieke geloofsbeleving vond in de jaren daarna aanvankelijk plaats in grenskerken en na 1674 in een schuurkerk aan de Harense Steeg aan het Duurendseind.
In 1751 werd deze schuurkerk gesloten wegens onregelmatigheden en partijdigheid van de pastoor. De Berghemnaren waren weer op Koolwijk aangewezen. Een jaar later mocht de schuurkerk aan de Harense Steeg echter weer gebruikt worden.
In 1800 werd de oorspronkelijke kerk door de protestanten weer overgedragen aan de Katholieken. Inmiddels had de kerktoren in 1721 een spits gekregen. De schuurkerk aan de Harense Steeg werd in 1802 definitief gesloopt. De protestanten stichtten in 1817 een nieuwe kerk in Oss.
In 1848 werd de middeleeuwse kerk afgebroken en werd er een nieuwe kerk tegen de oude toren gebouwd door Arnoldus van Veggel.
In 1895 brandde deze kerk af nadat de bliksem ingeslagen was. De kerk werd herbouwd en in 1903 onder het bewind van Pastoor Van Tetering, vergroot. Architect was W. Th. van Aalst.

Orgelkring F.C. Smits

klik hier

Gepubliceerd op
Gecategoriseerd als Orgellocaties