Bergen op Zoom – Catharinakapel

Sint Catharinaplein 21
4611 TT Bergen op Zoom

Bezoek adres: ingang Klaverstraat, tegenover huisnummer 35
Bekijk op google/maps

Het Vermeulen-orgel (1942)

Jos H. Vermeulen (1876-1946) was werknemer bij de firma Ypma & Co. Vanaf 1900 werkte hij vrijwel zelfstandig onder de naam Jos H. Vermeulen v/h L. Ypma & Co. Later verviel de naam Ypma volledig. Tot 1938 werkte men intensief samen met de firma Vermeulen te Weert. Vermeulen bouwde vooral veel (pneumatische) orgels voor Rooms-Katholieke kerken in het westen van Nederland. Vermeulen overleed in 1946. Het bedrijf werd voortgezet door enkele medewerkers. In 1986 is Vermeulen overgenomen door de Zaanse firma Flentrop.

Dispositie

Hoofdwerk C-g³Manuaal II 
Bourdon 16′
Prestant 8′
Roerfluit 8′
Octaaf 4′
Doublet 2′
Woudfluit 2′





Salicionaal 8′
Voix Céleste 8′
Holpijp 8′
Blokfluit 4′
Quint 2 2/3′
Terts 1 3/5′
Basson-Hobo 8′
__________________
Pedaal C-f¹
Subbas 16′
Gedekt 8′

Koppelingen:
Manuaal I – Manuaal II
Manuaal I – Manuaal II 16′
Manuaal I – Manuaal II 4′
Manuaal II – Manuaal II 16′
Pedaal – Manual I
Pedaal – Manual II 

Tremolo.

Toetstractuur electropneumatisch 
Registertractuur electropneumatisch 
Kegellade

Concerten 

In deze kapel worden doorgaans geen concerten georganiseerd.

Muziek

Het Vermeulen-orgel is te horen op de cd:

Brabants Orgelrijkdom X
‘BOF 201105’ 
Totale tijdsduur 81:13
Dit orgel is op deze cd bespeeld door Marcel van Westen:
9. Präludium, Hans Friedrich Micheelsen (1902-1973) 5:34
10. Aria, Flor Peeters (1903-1986) 4:05
Meer cd info.

De kapel 

De kapel is gebouwd in opdracht van de, sinds 1855 zo genoemde, vereniging Van Vrouwen onder de zinsspreuk Toevlucht in lijden. De congregatie bestaat al vanaf 1838 als zusters Franciscanessen. Zij hebben vanaf het begin zich bezig gehouden met de verpleging, eerst in het ziekenhuis ABG, daarna ziekenhuis Lievensberg (nu Bravis), maar ook in het ABG, Huize Catharina en thuiszorg. In totaal heeft de Bergse congregatie in Nederland 341 leden gehad. Net voor de 2de Wereldoorlog had de congregatie bijna 200 leden.
De Sint Catharinakapel was tot 1 december 2014 onderdeel van Huize Catharina aan het Sint Catharinaplein oftewel de Vismarkt. Huize Catharina was een verzorgingshuis vallend onder de Stichting TanteLouise-Vivensis. De kapel speelde een centrale rol in het religieuze leven van de zusters.
In december 2014 zijn de zusters en bewoners van Huize Catharina verhuisd naar het Nieuwe ABG aan de Van Dedemstraat.
De kapel werd in Neo-Gotische stijl ontworpen door C. van Genk en in 1894-1895 gebouwd op het binnenterrein van het bejaardentehuis. In 1933 in verlengd met twee traveeën door de gebroeders Oomen, waarbij de voorgevel versoberd werd. 
De eenbeukige kapel heeft een kruisvormige plattegrond. In de westgevel de entree in een portaal met zuilen en kruis in het tympaan boven de vleugeldeuren. Aan weerszijden kleine spitsboogramen, daarboven een groot raam waarboven een nis met een beeld van de heilige Catharina met het rad. De absis is voorzien van een gevelsteen, die door verwering geheel onleesbaar is geworden. De oorspronkelijke polychromie van de muren is verdwenen. De glas-in-loodramen beelden de vrouwelijke heiligen uit links van het altaar en in de absis, de mannelijke rechts. In de absis zijn Barbara, Clara en Juliana afgebeeld naast Christus. In de transepten worden visioenen afgebeeld, links onder meer de Bernadette en de O.L. Vrouw, de H. Lutgardis en Joanna van Chantal. Rechts St. Antonius en Franciscus van Assissi. 

Bij het orgel glas-in-lood ramen met St. Cecilia en centraal Christus, God de vader en de Heilige Geest. 

Zeer opvallend zijn de gepolychromeerde gipsen kruiswegstaties, gesigneerd door F. de Vriendt.
Fraai zijn ook de rijk en verfijnd bewerkte houten achtkantige preekstoel in Neo-gotische stijl, het hoogaltaar met houtsnijwerk en gipsen reliëfs en de altaartafel.

 De Heilige Catharina met haar karakteristieke gebroken rad.

Diverse houten beelden uit het laatste decennium van de negentiende eeuw staan langs de wanden opgesteld, thematisch aangepast aan de glas-in-loodvoorstellingen. In het schip staan eiken kerkbanken, gedecoreerd met driepas en kruis. Al dit kerkmeubilair is van de hand van C. van Genk.

Info 

Gegevens Piet Bron, 2011
Foto’s o.a. Wijtse Rodenburg, 2011

Gepubliceerd op
Gecategoriseerd als Orgellocaties