Beers – Sint-Lambertuskerk

Orgel Concerten Kerk Info

Kerkeveld 2
5437 BH Beers


Bekijk op google/maps Foto Flip Veldmans

Het Smits-orgel (1854)

F.C. Smits (I) uit Reek ontwierp in 1854 een orgel met 11 stemmen op twee klavieren en aangehangen pedaal als volgt:

Manuaal 
C-f³
Positief
Prestant 8′
Bourdon 16′ B
Bourdon 16′ D
Holpijp 8′
Prestant 4′
Octaaf 2′
Sifflet 1′
Trompet 8′ B
Trompet 8′ D



Holpijp 8′
Viola di Gamba 8′ D
Fluit 4′ B
Fluit 4′ D
Euphone 8′ B
Euphone 8′ D
Koppel
Ventil 
______________________
Pedaal  C-f°
Aangehangen
aan Manuaal.

Smits berekende hiervoor een voor Beers veel te hoog bedrag. Ter besparing liet hij het complete Onderpositief en van het Manuaal de Bourdon 16′ achterwege, al zou dit alles wel voorbereid blijven. Zo kwam het met een aangehangen Pedaal van C-f° in een kas van timmerman Smits uit Cuijk.

Dispositie 1855

Manuaal  C-f³Positief
(Bourdon B/D
voorbereid)
Prestant 8′
Holpijp 8′
Prestant 4′
Octaaf 2′
Sifflet 1′
Trompet 8′ B
Trompet 8′ D
Voorbereid 
___________________
Pedaal  C-f°
Aangehangen
aan Manuaal.




1876 – De frontpijpen en de Trompet werden door Smits II vernieuwd. 

1890 – J. van Kesteren uit Gennep demonteerde het orgel voor de verbouw van de kerk. 

1896 – Smits II plaatste het orgel over naar de vernieuwde huidige kerk, waarbij het in de torenruimte kwam te staan, een kwartslag gedraaid met het oude front naar een zijmuur van de toren; de windvoorziening werd aangepast; ook kwam er kwam een schijnfront van twee velden. 

1943 – G.P. Bik uit Boxmeer verwijderde de hele bovenkas en plaatste de tot dan niet zichtbare tinnen frontpijpen in een vlak front van drie velden op een pneumatische lade in de afsluiting van de torennis. 

1988 – Geadviseerd door Boogaarts en Van der Harst restaureerde Verschueren het orgel en voltooide het naar het eerste plan van Smits (alleen werd de Euphone een Kromhoorn). 

Dispositie 1988

Manuaal C-f³ (Bovenklavier)Positief
Bourdon 16′ D/B
Prestant 8′
Holpijp 8′
Prestant 4′
Nasard 3′
Octaaf 2′
Sifflet 1′
Trompet 8′ B/D
Holpijp 8′
Viola di Gamb 8′
Flute Travers 8′ D
Flute 4′
Piccolo 2′
Kromhoorn 8′ 
_______________________
Pedaal  C-d¹
Aangehangen
aan Manuaal.

Manuaalkoppel
Toets- en registertractuur mechanisch.
Sleeplade.
Toonhoogte a’ = 415 Hz.
Temperatuur evenredig zwevend.
Winddruk 65 mm.

 

Bovenklavier: alle pijpwerk van Smits I (1855) 
Prestant 8 vt,C-e° in het front, rest op de lade.
Bourdon 16 vt, B/D, C-h° eiken, rest metaal, Smits, uit Den Dungen (1836).
Holpijp 8 vt, C-H grenen, rest metaal.
Prestant 4 vt 
Nasard 3 vt, B gedekt, D cilindrisch open, uit Den Dungen. 
Octaaf 2 vt 
Sifflet 1 vt, repeteert op c3 naar 1 1/3 vt, in de discant wijder 
Trompet 8 vt, B/D, Smits, rond 1860 

 

Positief: alle pijpwerk 1988 
Holpijp 8 vt, C H eiken, rest metaal.
Viola di Gamb 8 vt, C H in Holpijp. 
Flute Travers 8 vt, D, opsneden enigszins halfrond.
Fluit 4 vt, B gedekt, D open, cilindrisch.
Piccolo 2 vt, open, cilindrisch.
Kromhoorn 8 vt, B/D, kopie van het gelijknamig register te Druten (1842) 

Pedaal: (1988) aangehangen aan Manuaal. Het originele pedaalklavier plaatste Verschueren in 1989/90 aan het Assendelft-orgel (1760) in de parochiekerk van de H.Margaretha te Ittervoort. 

 

Foto’s Michiel van ’t Einde

Magazijnbalg uit 1896 (Smits II).

Concerten 

In deze kerk worden doorgaans geen concerten georganiseerd.

De kerk

Beers was een onafhankelijke parochie onder het dekenaat Cuijk met een middeleeuwse kerk uit de 15de eeuw, gewijd aan de Heilige Lambertus. De parochie kende een broederschap, Sint-Jan de Doper en Sint-Antonius, die uitsluitend religieus van aard was. Hieruit is het Sint-Antoniusgilde voortgekomen, een schuttersgilde dat bestaat sinds ongeveer 1700, maar dat van de Franse tijd tot 1895 slapende was, waarna het weer heropgericht is.
Nadat de kerk in 1648 genaast was door de hervormden, kregen de katholieken in 1801 hun kerk weer terug. De kerk was echter verwaarloosd. Er werd een nieuwe, neogotische driebeukige kruisbasiliek gebouwd, waarvan Caspar Franssen uit Roermond de architect was. Deze werd in 1891 ingewijd. Met name de muurschilderingen, de gebrandschilderde ramen in het priesterkoor, de kruisweg en het Smits-orgel zijn bijzonder.
De 15e-eeuwse toren is bij de sloop van de middeleeuwse kerk bewaard gebleven. Ze heeft geen steunberen en telt drie geledingen die met spitsboognissen zijn versierd. Het is een vlakopgaand bakstenen bouwwerk, met een toegevoegde vierde geleding met spits uit 1890. Er hangen twee klokken in, waarvan een in 1644 door Johannes Petrus van Trier en een in 1965 door Alexis Jullien is gegoten.
Op het kerkhof zijn een aantal historische graven, een neo-gotische piëta uit 1917-18, uitgevoerd naar een ontwerp van C. Franssen, met een beeld van H. van der Geld en een calvariegroep die, evenals de kerk, op de rijksmonumentenlijst staan. 


Buiten de diensten is de kerk jaarlijks open gesteld tijdens Open Monumentenweekend en op eerste en tweede kerstdag. Op verzoek worden er voor belangstellenden rondleidingen gegeven.
Bronnen: Wikipedia, cultureelhartcuijk.nl en Reliwiki.nl.

Info

Geraadpleegde bronnen en literatuur: 
Boogaarts, J.G.P.G., HET SMITS-ORGEL VAN DE SINT LAMBERTUSKERK TE BEERS VAN 1855 TOT 1988, brochure (1988). 
Dijk, Gregorius van, Huisarchief Orgelkring. 
Grave, Streekarchief Land van Cuijk. Jongepier, J., Het orgel in de R.K. Parochiekerk van de H.Margaretha te Ittervoort in HET ORGEL, jrg. 87, nr. 1. 
Smits-themanummer HET ORGEL, uitgave van de N.O.V. (april 1990). 
Copyright © Orgelkring GREGORIUS VAN DIJK 

Foto’s: Piet Bron, tenzij anders vermeld.

Gepubliceerd op
Gecategoriseerd als Orgellocaties