(sinds 1990) Van Rossum Orgelbouw

J.C. van Rossum, clavecimbel- en orgelbouwer.

Werkplaatsbezoek Lindsen-orgel uit de Sint-Augustinuskerk te Utrecht

Op zaterdag 24 maart 2018 bood Van Rossum Orgelbouw orgelliefhebbers de gelegenheid zijn werkplaats in Wijk en Aalburg te bezoeken. Daar staat het volledig gerestaureerde binnenwerk van het Lindsen-orgel uit de Sint-Augustinuskerk te Utrecht speelklaar opgesteld.
De Sint-Augustinuskerk in Utrecht is een Waterstaatskerk in prachtige neoclassicistische stijl, en is ontworpen door architect Karel Georg Zocher. Deze kerk werd in 1839-1840 als eerste grote katholieke kerk in Utrecht gebouwd sinds het herstel van de godsdienstvrijheid.
Henricus Dominicus Lindsen bouwde hier in 1843 een nieuw orgel, waarvan het front ook door Zocher ontworpen werd. Maarschalkerweerd verbouwde in 1897 het orgel. In 1973 volgde een restauratie onder advies van Hans van der Harst door Verschueren Orgelbouw.
Bij de huidige restauratie door Van Rossum Orgelbouw onder advies van Ton van Eck en Rogér van Dijk is het orgel zoveel mogelijk teruggebracht naar zijn oorspronkelijke opzet, weliswaar met hergebruik van aanwezig goed pijpwerk van zowel Maarschalkerweerd en Verschueren. Voor een deel moest nieuw pijpwerk in passende factuur worden bijgemaakt. Een groot deel van de mechaniek moest worden vernieuwd. De gehele windvoorziening is nieuw waarbij een nieuwe balgsstoel met vier spaanbalgen werd gemaakt naar voorbeeld van Lindsen.
Na de kerkrestauratie zal de oplevering van het orgel in 2019/2020 plaatsvinden. 

 

Het Lindsen-orgel uit de Sint-Augustinuskerk te Utrecht opgesteld in de
werkplaats van Hans van Rossum in Wijk en Aalburg. 

 

Hans van Rossum bezig met het stemmen van het van Hirtum-orgel in Hilvarenbeek. 

Het is iedere keer weer boeiend een bezoek te brengen aan het atelier van, en in gesprek te zijn met Hans van Rossum. Want telkens weer hoor je boeiende verhalen en zie je het prachtige werk dat hij onder handen heeft. Samen met zijn medewerkers is hij momenteel bezig met de restauratie / reconstructie van het orgel van Saar (Duitsland) dat dateert uit de 2de helft van de 18de eeuw. Hans was vanaf 1966 werkzaam geweest bij de orgelmakersfirma K.B. Blank in Herwijnen voordat hij in 1990 de stap naar zelfstandigheid zette.

Een stukje historie

Zijn eerste orgel dat hij in zijn eigen werkplaats bouwde was dat voor Praag. Op de vraag hoe hij daar contacten had gelegd, vertelt hij: “Peter van Dijk (organist en orgeladviseur) maakte destijds voor de KRO-radio en Wereldomroep een serie opnames waarbij hij veel historische instrumenten in o.a. Tsjechië en Duitsland bespeelde. In kort tijdsbestek moest ik voor de opnames zorgen dat die orgels, die soms in erbarmelijke toestand verkeerden, weer bespeelbaar waren. Daarbij heb ik veel van die orgels leren begrijpen, veel organisten leren kennen en veel goodwill gekweekt voor mijn werk. Mede door dat werk kreeg ik veel inzicht in de orgelbouw in de diverse stijlperiodes in allerlei streken en tijden. Daardoor leer je breder kijken en ga je verbindingen zien tussen gebieden. Door het vertrouwen dat men daar in mij had gekregen, resulteerde dit o.a. in een aantal opdrachten voor nieuwbouw en restauratie van orgels in die regio’s.” Maar ook in Nederland kreeg hij opdrachten tot restauratie en nieuwbouw. Om in Brabant te blijven: in 1991 restaureerde hij het Vollebregt-orgel in de Lutherse kerk in Heusden, waarna in onze provincie o.a. restauraties volgden in Almkerk (Adema).

Orgelbouw is een ambacht

Orgels maken leer je, zoals bij alle ambachten, ‘van meester op gezel’. Zo gebeurt het nog steeds. Bernard Pels kon dan ook in 1903 melden dat hij in Alkmaar zijn eigen bedrijf startte: “Ondergeteekende, gedurende 19 jaar als Orgelmaker, waaronder 3 jaar als chef, bij de firma Wed. L.IJpma werkzaam geweest zijnde, neemt de vrijheid, ter Uwer kennisse te brengen, dat hij zich sedert februari 1903 voor eigen rekening heeft gevestigd als Orgelbouwer, Reparateur, Stemmer enz. ….” J.C. van Rossum, clavecimbel- en orgelbouwer, restaureert een aantal Brabantse orgels Geertruidenberg (Vollebregt), Hilvarenbeek (Van Hirtum) en Stiphout (een kabinetorgel, waarbij als bouwer gedacht wordt aan Hess of iemand uit zijn school).

Huidige en komende restauraties ook in onze provincie

Begin 2009 zien wij in zijn atelier o.a. delen van het orgel van de Oud-Katholieke kerk in Krommenie en windlade en pijpwerk van een kabinetorgel uit de 2de helft van de 18de eeuw.

De restauratie van het Van Dam-orgel in Brakel (uit 1899) wordt in 2009 voltooid.
En voor wat betreft onze provincie: in juli van dit jaar gaat het Van Hirtum-orgel uit Esch bij hem in restauratie. Deze restauratie moet in 2010 voltooid zijn. En in 2010 werd het Van Hirtum-orgel in Diessen door hem gerestaureerd. 


Website J.C. van Rossum

Lid van de Brabantse Orgelfederatie