Ravenstein – Sint-Luciakerk

Orgel Concerten Kerk Orgelkring Info

Sint Luciastraat 3
5371 AS Ravenstein
Locatie op Google Maps

Het Van Deventer-orgel (na 1735)

Dit orgel is naar alle waarschijnlijkheid gebouwd door Mathijs van Deventer uit Nijmegen kort na de oplevering van de kerk in 1735. Deze orgelmaker was in die tijd actief in de streek. Hij maakte orgels in Teeffelen, Velp en Macharen. De orgelkas en delen van het oudste pijpwerk laten overeenkomsten maar ook verschillen zien met het werk van Van Deventer. De kas en frontpijpen komen wel overeen met die van het Van Deventer-orgel in Nijkerk.
Vermoedelijk had het orgel het klavier oorspronkelijk aan de achterzijde.

Uit een verzameling van disposities uit het archief van de Groninger orgelbouwer Lohman is het waarschijnlijk dat de oorspronkelijke dispositie als volgt was:

Oorspronkelijke dispositie

Manuaal C-c”’Pedaal 
Bourdon 16′ D
Prestant 8′
Holpijp 8′
Octaaf 4′
Rhoerfluit 4′
Quint 3′
Octaaf 2′
Viola da gamba 2′ B*
Mixtuur III st
Cornet III st
Trompet 8′ B/D
aangehangen










* De Viola da gamba 2′ B is waarschijnlijk een vergissing; discant is waarschijnlijker.

F.C. Smits sr. (1800-1876) had het in onderhoud en realiseerde twee uitbreidingen.
In 1834 bracht hij een nieuwe diepere windlade aan waardoor de orgelkas gewijzigd moest worden. Ook herstelde hij de Trompet en vervaardigde hij een nieuwe ‘Fiol’, ofwel Viola da Gamba.
In 1864 werd besloten door Smits een tweede Manuaal en een vrij Pedaal toe te laten voegen. De windlade werd daartoe wederom aangepast.

Dispositie 1866

Manuaal II,
Hoofdwerk C-f”’
Manuaal I
Achterpositief
Bourdon 16′
Prestant 8′
Holpijp 8′
Prestant 4′
Fluit 4′
Nazard 3′
Octaaf 2′
Mixtuur 1 1/2′ II st
Trompet 8′ B/D


Ventiel
_____________________
Koppelingen:
Manuaal + Positief 
Pedaal + Manuaal 
Pedaal + Positief 
Holpijp 8′
Salicet 8′ 
Viola da Gamba 8′ 
Dulcina 4′ 
Piccolo 2′
Basson 8′ B
Oboë 8′ D
__________________
Pedaal C-d’ (lade C-c’)
Subbas 16′
Fluit 8′
Prestant 8′
Octaaf 4′
Clairon 4′
Trompet 8′
Bazuin 16′
(Doorslaand)

In 1909 bracht de derde generatie Smits weer enkele wijzigingen aan: de Salicet en de Viola werden vernieuwd middels fabriekspijpwerk en de Basson-Oboe aangepast.
De toonhoogte werd omgezet naar a’ = 435 Hz. 

In 1925 verving de firma Vermeulen uit Weert het tongwerk van het Positief door een Voix Celeste 8′.

In 1974 onderzocht Hans van der Harst het orgel en stelde een restauratieplan op.
De restauratie vond plaats in 1979 en 1980 en was in handen van de Fa. Vermeulen te Weert.
De werkzaamheden omvatten de windvoorziening, de laden, de mechanieken en de orgelkas. 
De toonhoogte werd weer verlaagd naar de oude situatie door verlenging van pijpwerk en het dichtsolderen van insnijdingen. De 20e eeuwse registers Salicet en Viola da Gamba werden vervangen door kopieën van het vergelijkbare pijpwerk van het Smits-orgel van Overangel en de Basson-Oboë 8′ werd vervaardigd naar die van het Smits-orgel in Schijndel. De manualen kregen nieuw toetsbeleg en de frontpijpen kregen een nieuwe tinfoliebekleding. Ook de Bazuin 16′ met doorslaande tongen kon weer worden gebruikt. 
De blaasbalg is nog steeds de originele magazijnbalg.



Op 26 mei 1980 werd het orgel weer in gebruik genomen.

Dispositie 1980

Manuaal C-f”’Positief
Prestant 8′
Bourdon 16′
Holpijp 8′
Prestant 4′
Octaaf 2′
Fluit 4′
Nasard 3′
Mixtuur II st
Trompet 8′ B/D



__________________
Koppelingen:
Manuaal + Positief 
Pedaal + Manuaal 
Pedaal + Positief
Holpijp 8′
Salicet 8′ 
Viola di Gambo 8′ 
Dulcina 4′ 
Piccolo 2′
Basson 8′ B
Oboë 8′ D
___________________
Pedaal C-d’ (lade C-c’)
Subbas 16′
Fluit 8′
Prestant 8′
Octaaf 4′
Clairon 4′
Trompet 8′
Bazuin 16′
(Doorslaand)

Toonhoogte a = 415 Hz, kamertoon.
Winddruk 78 mm.
Gelijkzwevende stemming.

Pijpwerkomschrijvingen

Hoofdwerk
Prestant 8′: C t/m h’ in front, metaal 18e eeuws.
Bourdon 16′: C t/m h’ eiken, verder metaal, 1864.
Holpijp 8′: metaal 18e eeuws.
Prestant 4′: metaal 18e eeuws.
Octaaf 2′: C t/m h” metaal 18e eeuws. c”’ t/m f”’ metaal Smits 1834 of 1864.
Fluit 4′: C t/m f” met roeren, c’ t/m h” open cylindrisch 18e eeuws, C”’ t/m f”’ metaal 1864.
Nasard 3”: C t/m h’ metaal gedekt 1864, fis” t/m fis”’ open cylindrisch 18e eeuws, C”’ t/m f”’ metaal 1864.
Mixtuur II sterk: C t/m h’ Smits metaal, rest 18e eeuws.
Samenstelling:
C: 1 1/3′ – 1′
c: 1 1/3′ – 1′
c’: 2′ – 1 1/3′
c”: 4′ – 2 2/3′ 
Trompet 8′: stevels, kelen en bekers 18e eeuws, koppen van 1834.

Positief

Holpijp 8′: groot octaaf eiken, rest metaal, 1864.
Salicet 8′: conisch metaal, groot octaaf met kastbaarden, 1980. 
Viola di Gambo 8′: cylindrisch metaal, groot octaaf met kastbaarden, 1980.  
Dulcina 4′: vrij eng open metalen pijpwerk, opgesnedfen halfrond zoasl fluitravers bij Smits, 1864. 
Piccolo 2′: enge mensuur in de bas, naar boven wijder uitlopend, metaal, 1864.
Basson 8′ bas en Oboë 8′ disc: in feite een Kromhoorn, kelen C t/m c’ beleerd, 1980.

Pedaal
Subbas 16′: eiken, wijder dan Bourdon van Hoofdwerk, 1864.
Fluit 8′: groot octaaf eiken, rest metaal, 1864. 
Prestant 8′: metaal, enger dan Prestant 8′ van Hoofdwerk, 1864.  
Octaaf 4′: metaal, enger dan Prestant 4′ van Hoofdwerk, 1864.
Clairon 4: Schalmei-mensuur, 1864.’
Bazuin 16′: halve lengte, wijde mensuur, doorslaande tongen, bekers van zink, 1864.



Foto’s: Piet Bron, Wijtse Rodenburg

Concerten 2016

Zondag 9 oktober 2015
Aanvang 16.00 uur.
Vrije toegang met collecte.
Reitze Smits, orgel.

Orgelkring F.C.Smits

Deze orgelkring organiseert hier af en toe concerten.

De kerk



De kerk werd in 1735 gebouwd in de barok-stijl als gevolg van de invloed van Duitse Jezuïeten en vorsten die destijds het land van Ravenstein bestuurden. Ongewoon is het dat er in 1729 een loterij op initiatief van de advocaat J. van Willigen voor nodig was, om de kerk te bouwen. Hij woonde in het statige witte pand tegenover de kerkingang, tot voor kort het stadhuis. Samen met zijn vrouw heeft hij een opvallende grafzerk in de kerk. Toen de loterij veel geld opbracht kon de kerk worden gebouwd. De Jezuïeten wilden eerst een grote kruiskerk, maar twee protestanten in het hart van Ravenstein lieten hun huizen niet onteigenen, zodat de nieuwe kerk werd zoals ze nu is.

www.stluciaravenstein.nl



Het barokke altaar is gemaakt door de Udense beeldhouwer Petrus Verrhoeven omstreeks 1735. De vier lindenhouten bustes van de vlnr DeHH Gregorius, Ambrosius, Augustinus en Hieronymus zijn ook van hem. De cCalvariegroep is waarschijnlijk Belgisch en uit de eerste helft van de 19e eeuw. De beide beelden ernaast zijn van de Neerangelse beeldhouwer Dirk van Schadewijk (1833-1902). Links de patroonheilige Sint Lucia en rechts de gildepatrones Heilige Barbara (met toren).
De beide koorbanken zijn rond 1850 vervaardid door de schrijnwerkers Caners.

Info

Geen aanvullende info.