Ruim twintig jaar na de vorige restauratie, waarbij het orgel zoveel mogelijk in originele conditie werd gehouden, was een nieuwe kleine restauratie nodig. Het ging daarbij om onderhoudswerkzaamheden en schoonmaak. Onder meer is een aantal doorgezakte pijpen hersteld en de kernen van de grote pijpen, die nogal eens doorzakken, zijn gecorrigeerd, ook van het frontpijpwerk. Een apart aandachtspunt was het aanpassen van de manualen: deze zijn in 2001 nieuw gemaakt in de stijl van Smits, maar in praktijk bleek dat de zwarte toetsen te breed waren, waardoor organisten hun vingers er nauwelijks tussen kregen. Dit is door orgelbouwer Verschueren (Ittervoort) aangepast.
Ook is het orgel opnieuw gestemd. Het orgel was gelijkzwevend gestemd, maar zowel de klassieke klank van het instrument, als inzichten in de wijze waarop orgels gelijkzwevend werden gestemd, leidden organist Bert Augustus, adviseur Henk Verhoef en orgelbouwer Johan Zoutendijk tot het inzicht dat gezocht moest worden naar een licht afwijkende stemming. Volgens Augustus waren, zeker in de negentiende eeuw, gelijkzwevend gestemde orgels nooit helemaal “mathematisch gelijkzwevend”, zoals hij het noemt. Orgelstemmers trokken de tertsen van de voornaamste toonsoorten C, F, G, enzovoort, toch wat minder onzuiver dan bij de puur wiskundige gelijkzwevende stemming. Daardoor klinken deze toonsoorten ‘schoner’ (RS) dan andere. Adviseur Henk Verhoef zal laten horen dat dit goed hoorbaar is maar dat tegelijkertijd toch in alle toonsoort te spelen is.
Op zaterdag 1 juni 2024 om 15:30 uur vindt er een inspelingsconcertplaats door de adviseur, Henk Verhoef (organist van de Nieuwe Kerk te Amsterdam). Het orgel zal worden gepresenteerd en de restauratie toegelicht.
De Stichting Smitsorgel heeft voor deze gelegenheid een boek uitgegeven, dat op 1 juni 2024 zal worden gepresenteerd en voor € 15 verkrijgbaar is. De bovenstaande overwegingen worden hierin uitgebreid beschreven en onderbouwd.
[Tekst Rens Swart na gesprek met Bert Augustus, 27 mei 2024]