Herpen – Sint-Sebastianuskerk

Rogstraat 2
5373 AT Herpen
Locatie op GoogleMaps

Orgelgeschiedenis Vermeulen-orgel Kerk Info

Orgelgeschiedenis

In de kerk van Herpen stond in 1844 een klein orgel met één manuaal, aangehangen pedaal en 7 stemmen. De herkomst van dit orgel is onbekend.
De dispositie is door Broekhuyzen (1855) genoteerd. “Het Orgel in de Kerk de R Cath Gemeente aldaar is een oud werk. Maker en datum der stichting onbekend. Heeft 7 stemmen een handclavier aangehangen pedaal en twee blaasbalgen.”

Dispositie 1844

ManuaalPedaal
Holpijp 8′
Prestant 8′ (discant)
Prestant 4′
Fluit 4′
Octaaf 2′
Quint 1 1/2′
Fagot 8′ (B/D)
Tremulant.
Aangehangen




_____________________
Speelhulpen: 
Ventil.

In 1855 werd het door Paulus van Nistelrooy uitgebreid met een klavier en 11 stemmen, zodat het nadien 18 stemmen had, verdeeld over twee manualen en pedaal. Een nieuwe orgelkas werd geleverd door de schrijnwerkers gebr. Smits uit Cuijk en Van Nistelrooij bouwde daar het oude orgel in. Helaas is de dispositie van het uitgebreide orgel niet overgeleverd.

Leonard A. van Nistelrooij noteerde een kostenoverzicht in guldens:
Prestant 8 (gefigureerde pijpen)    330
Holpijp 8                                               75
Prestant (als boven)                          100
rep. oude pijpen                               70
nieuwe windla man.                           220
klavierkoppel                                        70
blaasb. 3 x 8 voet                              290
Pedaal 1 ½ octaaf                                18
regeerwerk                                           90
rep. windlade                                       60
                                                       f 1223
Nog plaatsen:
Bourdon eikenhout                            165
Viola                                                    160 (geplaatst en voldaan)
quint of fluitravers 4                         60
flagelet                                                 20
trompet                                              210
Positief
fluittra                                                  30
salicional                                              80
gemshoorn                                          50

Van 6 t/m 9 mei 1874 heeft Leonard Van Nistelrooij het orgel gereinigd en gestemd, en hij noteerde:
Octaaf 4 geheel nieuw
Octaaf 2 veel slecht
Prestant 4 disc Positief er ook veel bij die slecht zijn.
Octaaf 4 70 bis 80
Octaaf 2
Mixtuur 20 repareeren
twee houte pijpe van de Holpijp 8 vt in het Positief zijn slecht
van het Cromhoorn is er een die den kop los is
niet er in salicionaal
Quint en Flageolet
acht nieuwe houte knopp
houte voor Trompet
Trompet opnieuw ronde
groote toren opnieuw ronde
Prestant 8 vt groot C 21 lb zwaar
Octaaf 4 vt van C gr tot incl H groot zwaar 39 lb 3 ons
van klc tot incl; f3 zwaar 26 lb 1ons
dus Octaaf 4 vt geheel zwaar 59 lb 4 ons.

Op 7 juni 1874 maakt hij een bescheiden prijsindicatie:
Octaaf 4 vt           ƒ 85
Octaaf 2 vt           70
Quint 3 vt             80
Mixtuur 2 sterk    130
ontbreekt dan nog Flageolet
en op Positief Salicionaal
Prestant 4 vt disc is ook slecht
Fluit 4 enkelde slecht
twee houte pijpe van de Holpijp 8 vt

Van Nistelrooij beschrijft zijn werkzaamheden in telegramstijl:
van den 21 tot incl 27 Juny
een Nieuw Octaaf 4 vt geplaats
en ook groot C van Prest. 8 vt
en twee nieuwe mahoniehoute knoppe voor Trompet de pijppe in de midde toren opnieuw gerond en de grootste gedreven pijp daarmede eene houte bekleed
den 30 Juny te huis die twee houte knoppe gemaakt
den 1 July nog alles nagestemd
dus te zamen in Herpen geweest 13 dagen bijna een dag tehuis
ontvangen den 27 July ƒ 133-00
de meester zijn Piano gestemd 28 July
de oude pijpe terug bekome met de kist en gereedschap 29 July 74
de oude pijpe zwaar 73 lb – 2 ons

Dan volgt een van de laatste offertes die Leonard van Nistelrooij heeft samengesteld (hij overleed 22 januari 1880):
Opgaaf voor reparatie en vernieuwing aan het Orgel in de R.K. Kerk te Herpen.
Voor het Manuaal en Positief alle nieuwe kopere winkelhaken aanbrenge
De abstrakt en abstraktdraden gedeeltelijk vernieuwen.
De welborden repareeren de wellen die niet nauwkeurig werken herstelle
De wellen armkes die niet goed meer zijn vernieuwen, zoo ook de wellen stiften
Het pedaal herstellen
De twee klaviere repareeren
de Conducten wanneer ze recht konde zijn lang 0.55 doch ze moeten langer zijn
Bl balg lang 2,36
Bl balg breed 1,40
opgang 0.38
bodem uit de floer 0.78
vouwen breed 0.30-38
een nieuw register Salicionaal 8 vt van kl c. tot g3 diepe octaaf gecombieneerd met Holpijp

Dan volgt een stembeurt in 1904 (8 t/m 10 juni) à ƒ 12, maar in november van dat jaar wordt Kuijte alweer geroepen. Op 18 november noteert hij:
toets bleef spreken omreden de veder haar kracht verloren heeft veder lam
Trompet gestemd en meerdere toone aan het spreken gebracht
daarvoor ƒ 3.00 in rekening gebracht doch niet ontvangen
opgaaf nieuwe veeren en voor het Posietief en
… de kleppen belederen ƒ 4.00
nieuw pedaal en welbord vergroote ƒ 40. twee octaaf

Een gebeeldhouwde van polychromie voorziene ‘vlam’ is in het bezit van Museum Jan Cunen in Oss. Dit onderdeel, waarschijnlijk van een altaar of orgel, is afkomstig uit Herpen. Het is aannemelijk dat het in de boedel van de orgelbouwers Van Eijsdonck-Van Nistelrooij-Kuite aanwezig was omdat deze is nagelaten aan het Museum. Misschien was het ooit een ornament van dit orgel met onbekende herkomst….

In 1907 werd het oude verlaagde kerkschip vervangen door een nieuw. Waarschijnlijk is het orgel toen niet herplaatst. Het is bekend dat er tot het huidige orgel in 1936 gebouwd werd van een harmonium gebruik werd gemaakt.

Het Vermeulen-orgel (1936)

Gebr. Vermeulen in Weert bouwde in 1936 een nieuw pneumatisch orgel. Het instrument werd gewijd op 7 juni 1936.

Dispositie

Manuaal I C-g”’Manuaal II (in zwelkast)
Bourdon 16′
Prestant 8′
Roerfluit 8′
Octaaf 4′
Mixtuur II-III st
Trompet 8′
___________________
Pedaal C-f’
Subbas 16′
Prestant 8′ – transmissie.
Gamba 8′
Voix Celeste 8′
Holpijp 8′
Fluit Harmoniek 4′
Octaaf 2′
Basson Hobo 8′




Koppelingen: 
Manuaal I – Manuaal II
Pedaal – Manuaal I
Pedaal – Manuaal II
Superoctaafkoppel Manuaal I – Manuaal I 4′
Suboctaafkoppel Manuaal I – Manuaal II 16′

De kerk

Foto: Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (1892) Situatie tot 1907.

Het oudste gedeelte van de kerk is de toren uit de 14de eeuw. Hij bestaat uit drie geledingen en wordt bekroond met een ingesnoerde torenspits. De toren wordt geflankeerd door een traptoren. In de toren is een eikenhouten klokkenstoel aanwezig met een klok gegoten door G. de Hintum in 1432. Het aanwezige uurwerk is afkomstig van klokkengieterij Eijsbouts.
Het gotische priesterkoor, aan de andere zijde van de kerk gelegen, stamt uit de 15de eeuw. In 1907 werd het lage middenschip vervangen door een driebeukig schip, ontworpen door Caspar Franssen, dat even hoog is als het oude priesterkoor. In dit nieuwe schip is gebruik gemaakt van bundelpijlers en een triforium. In 1907 zijn ook andere onderdelen aan de kerk toegevoegd, zoals de sacristie, Mariakapel, doopkapel en bidkapel.

In de kerk zijn gewelfschilderingen aanwezig die bij de renovatie in 1907 zijn teruggevonden. In deze schilderingen zijn heiligen opgenomen en het wapen van Filips van Kleef, de opdrachtgever van de schilderingen. Daarnaast is er een 13de-eeuws hardstenen doopvont aanwezig.

Glas-in-lood
De kerk heeft 11 glas-in-loodramen met figuratieve afbeeldingen vervaardigd door atelier Frans Nicolas en Zonen, Roermond of ontworpen door Max Weiss die dit atelier voortzette. Er is 1 raam vervaardigd door atelier A. Sleegers, Helmond. De ramen hebben afbeeldingen met de volgende onderwerpen (enkele ramen hebben twee onderwerpen afgebeeld) :

  • geboorte van Jezus
  • Mozes in biezen mandje
  • Jezus sterft aan het kruis
  • offer van Isaac
  • verrijzenis
  • Jona en de vis
  • de barmhartige samaritaan
  • de verloren zoon
  • 12-jarige Jezus in de tempel (foto)
  • Maria Hemelvaart
  • Maria toevlucht
  • Maria hulp in nood
  • Maria hoop
  • heilige familie
  • Doop in de Jordaan

Info

Orgelinfo en foto’s: Piet Bron.
Orgelinfo oude orgel: Wout van Kuilenburg
Foto’s kerkinterieur en voor meer: Kerkfotografie.nl

De kerk is in 1965 aangewezen als rijksmonument.