Orgel Concerten Muziek Boek Orgelkring Kerk Info
Van Bergenplein 1
4871 CD Etten-Leur
Locatie op google/maps
Het Jacobus Zeemans-orgel (1717)
Het kerkinterieur tijdens een orgelconcert.
Het orgelfront voor de restauratie van 2020.
Het orgel is in 1716/1717 gebouwd door Jacobus Zeemans, organist en orgelbouwer te Breda met medewerking van de beeldsnijder Gerrit van der Block. In de orginele lade staat het jaartal 1716 aangegeven en het orgel werd in 1717 opgeleverd.
In de kerk staan de originele bas- en discantwindladen uit 1716 in opslag. De huidige laden zijn een exacte kopie in 1971 gemaakt door Flentrop onder advies van Klaas Bolt die de niet te herstellen originelen vervingen. Jacobus Zeemans heeft midden in de ventielkasten een papiertje gelijmd met daarop zijn naam gedrukt en handgeschreven de datum 1716 en de plaatsnaam Leur.
Vanaf oplevering is er geregeld aan het orgel gewerkt. In 1755 werden de balgen vernieuwd. In de 19de eeuw werden enkele veranderingen aangebracht in de dispositie, klavieromvang, windvoorziening en stemming. Gelukkig kon bij de restauratie in 1971 worden vastgesteld dat het vele originele materiaal van Zeemans in redelijke gave staat verkeerde. De eikenhouten kas is op de luiken na volledig bewaard gebleven.
Boven het klavier is een eikenhouten paneel in de achterkant van de orgelkas aangebracht met de initialen van waarschijnlijk drie belangrijke geldschieters en daaronder die van de bouwer (J.Z.) en het jaartal van oplevering.
De bij de restauratie betrokken orgelmaker Flentrop Orgelbouw te Zaandam en adviseur Klaas Bolt konden een originele dispositie afleiden uit de oude lade en het grotendeels oorspronkelijke pijpwerk. De oorspronkelijke windvoorziening, bestaande uit twee diagonaal-balgen in de onderkas werd gereconstrueerd. Het orgel is thans gestemd in een temperatuur van Werckmeister (ca. 1700). Het instrument is uniek van constructie en de klank van de oude pijpen is van een zeldzame schoonheid.
De dispositie:
| Bassus | Discant |
| Holpijp 8′ Prestant 4′ Fluit (gedekt) 4′ Octaaf 2′ Gemshoorn 2′ Quint 1 1/2′ Super octaaf 1′ Mixtuur 3 sterk 2/3′ Tertiaan 4/5′ | Holpijp 8′ Prestant I 8′ Prestant II 8′ (vanaf d’) Octaaf (dubbel) 4′ Quint 3′ Super octaaf 2′ Gemshoorn 2′ Quint nasaal 1 1/2′ Mixtuur 3 sterk 2′ Sexquialter 1 1/2 – 4/5′ |
Klavieromvang C-c”’ met een bas/discantindeling op cis’.
Restauratie in 2020
In 2020 is het orgel onder handen genomen waarbij o.a. de frontpijpen zijn opgekapt. De zes centrale pijpen zijn daarbij geheel verguld.
Concerten
Vrijdag 17 mei 2024
Inloop-orgelconcerten + orgeldemonstratie door organisten van de orgelkring
Bij het Inloop-orgelconcerten van 17 mei kunt u vrij in en uit lopen tussen 11.00 en 12.15 uur om het orgel te bekijken en te beluisteren! Boven bij de organist komen kijken is mogelijk. Ook is er veel informatie over deze historische instrumenten én kunt u het DOE-orgel bekijken. Dit is een “bouwpakket” waarmee kinderen een orgel kunnen bouwen en kunnen zien en ervaren hoe een pijporgel werkt.
Vrijdag 18 oktober 2024
Aanvang 10:30-12:00 uur
Toegang gratis
Inloop-orgelconcert door organisten van de orgelkring
Vrijdag 13 december 2024
Aanvang 10:30-12:00 uur
Toegang gratis
Inloop-orgelconcert door organisten van de orgelkring
Informatie: zie website www.jacobuszeemans.nl
De boekuitgave ‘Sieur Jacobus Zeemans’
met cd
De boekuitgave ‘Sieur Jacobus Zeemans en de Bredase orgelbouw in de barok’ (2017) door Frans Jespers is een uitgave van de Orgelkring Jacobus Zeemans.
Het is uitgegeven ter gelegenheid dat het 300 jaar geleden is dat het Zeemans-orgel in het Trouwkerkje werd geplaatst.
Het boek heeft een formaat van 17 x 24 cm en een omvang van 64 pagina’s.
ISBN/EAN: 978-90-827113-0-1
Achter in het boek zit een cd met opnamen van de beide Zeemans-orgels van Etten-Leur gespeeld door Rob Nederlof.
Dit boekje is te koop op deze site in de webwinkel of bij Orgelkring Jacobus Zeemansorgel, kijk op www.jacobuszeemans.nl
Orgelkring ‘Jacobus Zeemans’
Op dit Zeemans-orgel worden concerten georganiseerd door de Orgelkring Jacobus Zeemansorgel www.jacobuszeemans.nl
De kerk
Het interieur van dit voormalige Nederlands Hervormde kerkje uit 1614 is zeer sfeervol en deed tot 1965 dienst als kerk voor de Hervormde Gemeente. Nog aanwezig zijn een eiken preekstoel met lijstpanelen, doophek en koperen lezenaar uit ca. 1650, drie beschilderde tekstborden met vleugelstukken en frontons, beschilderd met schepen en landschappen en met als tekst respectievelijk de Tien Geboden (1616), de Geloofsbelijdenis (1643) en het Onze Vader (1648). Sinds 1971 is het kerkje in gebruik als trouwzaal. Ook is er in het Trouwkerkje een bronzen borstbeeld van Heerma van Voss geplaatst. De Leurse industrieel Heerma van Voss was in 1909 de initiatiefnemer van de eerste vliegtuigopstijging in Nederland, die plaatsvond in Etten-Leur. In het torentje bevindt zich een carillon.
Het kerkje is sinds 1971 in gebruik als gemeentelijke trouwzaal. Er worden regelmatig (koffie)concerten gegeven en exposities gehouden.
In 1998 is het pand grondig gerestaureerd.
Info
Deze organisatie is vertegenwoordigd bij of lid van de Brabantse Orgelfederatie.
Laatste actualisatie 23 oktober 2022