Elzenhof 139
5038 HJ Tilburg
Het Frentrop-orgel (1976)
1976 Bouw en tijdelijke plaatsing in de St. Gudulakerk te Lochem.
1978 verkocht en geplaatst in de N.H. Kerk van IJzendoorn (Betuwe).
2011 verkocht aan Hugo van Veen (Oosterhout) en in bruikleen geplaatst in de Ursulinenkapel te Tilburg.
Deze bruikleen is in ruil voor gebruik van de kapel voor MUSICA1600 aktiviteiten. Zie www.musica1600.nl
Dit instrument (waarvan er een stuk of 10 zijn gemaakt) is het eerste voorbeeld van een consequente terugkeer bij Flentrop naar de orgelbouwprincipes van zo’n 300 jaar geleden en vroeger. Al moest er nog veel onderzocht en herontdekt worden. In de mensuren werd verbinding gelegd met de gulden snede en het front kreeg een typische renaissance vorm. De frontpijpen werden uit zuiver tin gemaakt, de rest uit orgelmetaal met een vrij hoog loodgehalte. De kas, magazijnbalg en lade zijn uit mahoniehout gemaakt. De kas kreeg een grijsgroene kleur. De winddruk was oorspronkelijk 65 mm.
In klankgeving echter heerste nog steeds het na-oorlogse neo-barokke streven, met de kenmerkende, maar voor huidige oren nog nauwelijks te verdragen “scherpte”.
Bij aankoop door Hugo van Veen in 2011 werd meteen besloten om te streven naar een meer authentiek 17de eeuws klankbeeld. Na plaatsing op het balkon in de Ursulinenkapel te Tilburg werd eerst de winddruk aangepakt (dus verlaagd). Gelukkig was de opsnede van het meeste pijpwerk wat aan de lage kant, waardoor een winddruk verlaging van 65 naar 55 mm zonder al te grote ingrepen mogelijk werd. Hierdoor werd reeds een verbluffend resultaat bereikt: de typische schraperige ‘neo’ klank was als bij toverslag verdwenen! Bijkomend voordeel was dat de daaraan gekoppelde toonhoogte daling een middentoon stemming op a’ = 440 Hz mogelijk maakte zonder de lage terts pijpen (cis, fis, gis) te hoeven verlengen. Om de typische en kenmerkende klanksfeer van de middentoonstemming geen geweld aan te doen is gekozen om niet te modificeren.
Een Nederlandse top-intonateur zorgde voor wezenlijke correcties van de basisstemmen Holpijp 8′, Prestant 4′ en Octaaf 2′. Correcties van het overige pijpwerk zijn uit geldgebrek nog even uitgesteld. In wezen is besloten om dit project niet gelijk af te ronden, maar om er een permanent leer-object(je) van te maken. Hoe werkt bijvoorbeeld op termijn de doorlopende Terts 1 3/5 B/D nu het instrument middentonig gestemd wordt? Op dit moment is de dispositie nog ongewijzigd, maar dat zou in de toekomst kunnen veranderen.
Het is volkomen toeval dat de kleurstelling van het orgel nagenoeg overeenkomt met de nog oorspronkelijke kleuren in de Ursulinenkapel.
Dispositie
| Hoofdwerk |
| Holpijp 8′ Prestant 4′ Octaaf 2′ Roerfluit 4′ Terts 1 1/3′ B/D Quint 2 2/3′ D Mixtuur III st |
| Pedaal |
| Aangehangen |
Middentoonstemming a’ = 440 Hz
Winddruk 55 mm
Concerten
Geen informatie beschikbaar.
De kapel
De neogotische Ursulinenkapel uit 1904 is een monument en een onderdeel van een proef van de gemeente Tilburg met externe huwelijkslokaties voor het burgerlijk huwelijk. De kapel is tevens te huur voor presentaties, workshops, vergaderingen, uitvoeringen, diners, etc.
Info
Op 25 februari 2012 wordt het Flentrop-orgel feestelijk in gebruik genomen. Dit is dan tevens de officiële start van MUSICA1600.